Mitolojiye göre Odin kendisine aşık olan fakat sadakatsiz ölümlü bir periye otomatik olarak gerçekleşen nefes alıp verme eylemini sadece istence bağlı bir eylem haline getirir. Perinin nefes alıp verme işlemini her seferinde hatırlayarak yapması gerekir. Sürekli nefes alıp vermesi gereken peri nefes alıp vermeyi unutursa ölecektir. Efsanenin sonunda peri yorgun düşüp uyuya kalır ve nefes almayı unuttuğu için ölür. Tıpta çok nadir görülen konjenital santral hipoventilasyon sendromu tam olarak bu lanetin karşılığıdır. Bu sendromda hastanın otomatik soluk alıp verme refleksi doğuştan yoktur ve kişi uyuduğunda soluksuz kalıp uyanır fakat bir noktadan sonra yorulur ve derin bir uykuya dalarak boğulur. Bu hastalar tıpkı Odin tarafından lanetmiş gibidirler.

Mitolojide bazı canavarlardan bahsedilmektedir. Bu canavarlar incelendiğinde sadece hayal ürünü olmaktan öteye birer konjenital malformasyonlara karşılık geldiği görülmektedir. Örneğin hem Yunan hem Roma mitolojisinde denizkızlarından bahsedilir. Bir deniz erkeği değil de denizkızının olması dikkate değer bir ayrıntıdır. Çünkü “denizkızı hastalığı” ya da diğer adıyla “sirenomelia sendromu” olarak da bilinen hastalık yaklaşık 100.000 fetüste bir görülür ve kız bebeklerde erkeklere oranla bu hastalığa üç kat fazla rastlanır. Bu hastalıkta fetüste alt ekstremiteler genital bölge görülmeyecek şekilde yapışıktır ve morfolojik görünüm bir denizkızını andırır.

 

Holoprozensefalinin daha şiddetli bir formu olarak ortaya çıkan ve “sikolopi” sendromu olarak bilinen

anomali ile doğan fetüsler orbital çukurun orta hatta birleşmesi sonucu bebek tek gözlüymüş gibi doğar. Efsanelerde bu anomalinin, Tepegöz diye bir canavar olarak adlandırıldığını görürüz. Bugün, bu antik terminoloji, hastalığı adlandırmak için kullanılmaktadır.

Romanlı tarihçi ve filozof Pliny tarafından sinosefali (köpek başlı insan) ve hipertirkozlu canavarlardan bahseder. Bunun da Lanuginoza hipertrikoz sendromu diğer adıyla "köpek adam" ya da “kurt adam” hastalığı olarak bilinen hastalık ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

Antik Roma ve Yunan’da uykuya duyulan daimi bir hayranlık vardı. Antik Yunan'da uyku, tanrı Hypnos tarafından kişileştirilirken, Roma’da bunun eşdeğeri olarak Somnos (Somnus) kullanıldı. Bugün uyku bozuklukları parasomniler terminolojisi Romanların mitolojik Somnas (Somnus) tanrısından esinlenerek oluşturulmuştur. Uyku için bir tanrı ve efsaneler yaratılmış olmasıyla Antik Yunan ve Roma döneminde uyku ve uyku bozukluklarının bilindiği ve çok önemsendiği sonucuna varılabilir.

Sezarların doğum sırasında zarar görmemesi için günümüz sezaryen şeklinde seksiyo ile anne karnından alındığını görmekteyiz. Günümüzde bile bu doğum şekli ilk defa Julius Caesar’ın doğumunda yaşandığı için bu isimle anılır.

Farmakoloji kelimesinin iki ayrı anlamı vardır. Eski Yunanca kullanılan "phàrmakon", "zehir" veya "uyuşturucu", ama aynı zamanda "uğurlu, cazibe" anlamlarına gelmektedir. Aslında, bir 'zehir' olarak uyuşturucunun hastanın ölümüne yol açabileceği veya sihirli bir şekilde hastanın iyileşmesini sağlayabileceği de biliniyordu. Bu zıtlık sadece tedavi de değil aynı zamanda tedaviyi veren hekimlere karşı da hissediliyordu. Hastaların doktorlara karşı yaşadığı bu kararsızlık Antik Yunan efsanelerinde anlatılmıştır. Efsanede, Zeus Trophonios adında büyücü bir doktorundan bahseder. Bu doktorun hastaların mizaçlarını zıt yönde değiştirme gücüne sahip olduğuna inanılırdı. Novartis ürettiği trisiklik antidepresan molekül imipramin ticari adı bu mitolojik doktorun adına atıfta bulunur: “Tofranil”. Antik Yunandaki bu mit daha sonradan Roma tarafından da benimsenmiştir. Terapinin bu iki zıt yönü Yunan sikkelerinde de görülen şekline çok benzer şekilde Roma sikkelerinde de Janus'u temsil eden iki sakallı yüzü olan, korkutucu, çirkin bir karakter olarak zıt yönlere bakan bir karakter yer olmaktadır.

Atlas, araknoid yapı, aşil tendonu, Medusa başı, plasebo, letarji, morfeus, nympeus, gigantism, priapism, hipokampus, syrinks, Gorgon’ların zehirli ve temiz kanı, Ödipus, Elektra ve daha birçok mitolojik karakter bugün modern tıp terminolojisine ve hastalıklara isim verilmesine aralarındaki mükemmel benzerlikten dolayı ilham olmuştur.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kaynak: 

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1740103