Anohin’e göre Altay Tatarları, kurt adını verdikleri çocuk ruhunun göğün 4. Katında yaşayan Anam Yayuçi tarafından verildiğine inanır.

Yay ve Yaz kökü ile bağlantılı olan bu tanrıça “yayık su” anlamına gelen Samanyolu ile de bağlantılıdır. Kozmolojik olarak Samanyolunun Yay Takımyıldızında bir noktadan çıktığı varsayılır. Bu merkezden yukarı doğru yayılır. Bu sular tanrıçanın suları ya da sütü olarak hayal edilir.

Teleüt kadınları kundaktaki bir bebek ölürse göğüslerindeki sütü sağıp Yayuçi için yere serper.

Yunan Mitolojisinden ve Mısır Mitolojisinden tanıdık geldi mi bu hikaye? Ban biraz geldi mesela.

Radloff, Altaylıların Kuday Yayuçi adını verdikleri 5.kat gökte yaşayan ve bebekleri dünyaya yollayan Yayuçi’den bahseder. Muhtemelen Yayuçi dişil, Yayık Han eril bir tanımlamadır. Tatar Şaman ilahilerinde Yayuçi dişil bir varlık olarak tasvir edilir. Şamanlar göğe esrime ritüellerinde ona, Anam Yayuç ya da Han Anne Yayuçi şeklinde hitap eder.

Şamanlar ona “Beşinci gök katının Anne Yayuçi’si. Pisliklerden arındırıcı, süt beyazı gölden gelen” şeklinde seslenir. Bu ilahiden de anlaşılacağı üzere o, ruhları süt gölü olarak tahayyül edilen samanyolundan getirir.

Radloff, Tanrı Ülgen’in Yayık veya May Tara adında iki oğlu olduğunu söyler. Bunlar insanlığı koruyan tanrılardır ve göğün üçüncü katında otururlar. Aslında bu rakamlar gök katlarına yerleştirilen gezegenlerin evleridir. Venüs üçüncü gök katına yerleştirilir.

Hani yıldız haritasına baktırdığımızda hangi gezegen hangi evimizde çıkıyor diye söylüyorlar ya heh işte onlar buradan geliyor.

Türk Mitolojisinde Süy Ak Göl yani Samanyolu da bu kata yerleştirilir. Bu göl ya da denizin yanında bir de yedi tanrının yaşadığı Süro adında bir dağ olduğuna inanılır. Yedi tanrı muhtemelen yedi gök küresi olan Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars, Jüpiter ve Satürn’dür. Cennet de burada düşünülür.

Buryatlar Süt Gölüne “Süt Gölü Ana” adını verir. Süt gölü ana buradan yeni doğanlara ruh gönderir.

 

Ayızıt adı Yayuçi adıyla aynı köktendir. Altay Tatar Türkleri Yayuçi adını verdikleri doğum tanrıçasının Süt Gölünden gelerek yeni doğana can verdiğini düşünür.

 

Kaynak: Nuray Bilgili, Türk Mitolojisinde Tanrıçalar ve Cadılar, s. 95-96