Bugün batı dillerinde “oil” kelimesi, Eski Yunanca’da zeytin ağacı anlamına gelen “eleia” kelimesinden türemiştir. Zeytin yetiştiriciliğinin ilk insanlarla birlikte başladığı kabul edilmekte ve zeytin ağacı “Bütün ağaçların ilki” olarak değerlendirilmektedir. Aynı zamanda ölümsüzlüğü temsil eder. Zeytinin insanlık tarihindeki önemine kutsal kitaplarda, yaratılış ve kurtuluş efsanelerinde yer verilmektedir.

NUH TUFANI

Eski Ahit’te yer alan efsanelerden birinde Hazret-i Nuh ve tufandan bahseder. İnsanoğlunun dünyaya kötülükler yaydığını gören Tanrı, insanlığın başına bir felaket getirmeye karar verir. Tanrıya karşı saygısını hiçbir zaman kaybetmemiş Hz. Nuh’a ise bir gemi yapıp her canlı türünden bir çift alıp o gemiye koymasını emreder. Son hayvanı da gemiye koyup kapağı kapattıktan sonra gerçekten büyük bir tufan başlar ve kısa süre içinde tüm dünya sular altında kalır.

Tufan durduktan 20 (bazı anlatımlarda 40 geçer) gün sonra Hz.Nuh suların çekilip çekilmediğini anlamak için güneşe doğru bir güvercin yollar. Güvercin gemiye geri döndüğünde anlar ki sular hala çekilmemiş. Yedi gün sonra tekrar bir güvercin yollar ve bu güvercin ağzında zeytin dalı ile gelir. Hz. Nuh suların çekildiğini anlar ve o sırada zaten gemisi Ararat (Ağrı) dağına takılmıştır. Gemiden canlıları indirir ve hayat yeniden başlar. Tanrı insanlığın bu halini görüp çok üzülmüştür ve bir daha tufan vermemeye karar vermiştir. Bu büyük tufanda canlı kalabilen tek şey ise zeytin ağacı olmuştur.

ATHENA’NIN ŞEHRİ ATİNA

Milattan Önce 17. yüzyılda kurulan Atina’yı hangi tanrının koruyacağı tartışması gündeme gelir. Zeus, Tanrılar Meclisini toplar ve alınan karara göre şehre en değerli hediyeyi veren tanrı, şehrin koruyucusu olacaktır. Yarışma başlamıştır. Poseidon ve Athena hemen yer yüzüne iner ve Atina’ya gider. Poseidon denizlerden bir at çıkartır. Bu atın rüzgar kadar hızlı olduğunu, savaşlarda çok işe yarayacağını söyler ve meclisin değerlendirmesine sunar.

Athena’nın hediyesi ise bir zeytin dalıdır. Bu ağacın büyüyüp yüzlerce yıl yaşayacağından, ağacın meyvesinden lezzetli yemekler hazırlanmasına yardımcı olacak sağlıklı sıvı elde edilebileceğinden, bu sıvının yaraları iyileştireceğine, geceleri aydınlık saçacağına, bu ağacın ise sıcak yaz günlerinde gölgesiyle insanları kucaklayacağından bahseder ve jürinin değerlendirmesine sunar. Yarışın galibi Athena olur. Ağaç, Akropolis’e dikilir. Bir süre sonra Poseidon’un oğlu Halirrothios, Athena tarafından hediye edilen ağacı kesmek için elindeki baltayı sallar fakat büyülü bir şekilde balta ters dönerek Halirrothios’un kafasını keser.

İnsanlar için zeytin ağacı kutsaldır. Onu Yehova’nın en değerli armağanı olarak düşünürler. Zeytin ağacının kutsallığı onlardan Araplara ve İslam’a aktarılmıştır. Zeytin ağacı mükemmel Dünya’nın ağacı, onun merkezi ve destek sütunudur. Kimi zaman Sezar başına taç yapar, kimi zaman olimpiyat şampiyonları başının üstünde taşır. Aslında her gün kahvaltıda farkında bile olmadan yediğimiz zeytinin ağacı Herkül’ün silahıdır, Hz. İsa’nın çarmıhıdır.

Zeytin ağacına zarar verenler ölümle cezalandırılır, Krallar ve yeni doğan bebeklerin kutsanmasında kullanılırdı. Yağı, dini törenlerde kutsal lambalarında yakılmaktaydı. Zeytin ağacı akıl ve zaferin, zeytinin dalı barışın, zeytinyağı da saflık ve sadeliğin sembolü sayılmaktaydı. Bu gelenekte hala devam etmektedir.

Kaynak:

Deniz Gezgin – Bitki Mitosları

Bilge Keykubat – Ölümsüz Ağaç Zeytin

http://www.antiktarih.com/2018/12/21/zeytin-ve-zeytin-agaci/

İLK AĞAÇ

Efsaneye göre cennetten kovulan Adem Peygamber, 930 yaşındayken öleceğini anlar ve oğlu Şit peygambere bunu söyler. Şit ise babasına kızarak, “Sizin suçunuz yüzünden biz cenneti göremiyoruz. Ölmeden önce bana cennetin yolunu tarif et.” der. Adem ise bu haklı çıkışmayı kabul eder ve cevaplar, “Ben cennetten kovulup yeryüzüne indirildiğimde bastığım yerdeki otların hepsi kurudu. Bu otları takip ederek cennete ulaşabilirsin.” der.

Şit peygamber kurumuş otları izleyerek cennetin yolunu bulur. Cennetin kapısındaki meleğe cenneti görmek istediğini söyler ve melek cennetin kapısını açıp içeride ne gördüğünü sorar. “Kurumuş kötü bir ağaç görüyorum.” der. Melek kapıyı kapatıp tekrar açar ve yine ne gördüğünü sorar. “Yeşil meyveleri olan çok güzel bir ağaç görüyorum.” der ve gördüğü zeytin ağacıdır.

Melek, Şit peygambere babasının 3 gün içinde öleceğini söyler ve ona bir tohum verir ve babası öldükten sonra bu tohumu ağzına koyup öyle gömmesini emreder. Adem peygamber gerçekten de 3 gün içinde ölür ve Şit peygamber meleğin emrettiği üzere tohumu babasının ağzına koyup gömer. Aylar sonra orada çok güzel bir zeytin ağacı oluşur.