Ülkemizde 1947 yılından beri, her yıl ocak ayının ilk pazar gününü izleyen hafta boyunca düzenlenen Verem Eğitimi ve Farkındalık (Propoganda) Haftası'nda, verem hastalığı ve bu hastalıkla mücadele hakkında bilgilendirme yapma ve hastalığa kamuoyunun dikkatini çekmek amaçlanmaktadır. Bu sene 76'ncısı düzenlenen Hafta'da, 01-07 Ocak tarihleri arasında çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. 

Verem / Tüberküloz, görülme sıklığı ve etkileri nedeniyle, küresel mücadele gerektiren önemli halk sağlığı sorunları arasında bulunmaktadır. Tüberküloz hastalığının etkeni Mycobacterium tuberculosis complex basilleridir. Basilin kaynağı, hiç tedavi görmemiş veya düzenli tedavi olmamış akciğer ve larinks (gırtlak) tüberkülozu olan hastalardır. Hasta insanlardan öksürme ve hapşırma ile ortama yayılan mikrobun solunum yolu ile alınması sonucu hastalık bulaşır. Tüberküloz hastasıyla aynı ortamda bulunma süresi, ortamın büyüklüğü ve havalanma düzeyi basilin bulaşmasında önemli olan faktörlerdendir. Ancak düzenli ilaç kullanımı ile basil sayısı çok kısa sürede azalır. Hastaların çoğunda, ortalama 2-3 haftada bulaştırıcılık yok olur. Tüberküloz enfeksiyonu ile tüberküloz hastalığı arasındaki fark, tüberküloz enfeksiyonu, tüberküloz basilinin vücutta sessiz olarak durduğu; hastalık şikayetlerinin bulunmadığı, hastalığın klinik, laboratuvar ve radyolojik bulgularının görülmediği durumdur. Tüberküloz hastalığı ise tüberkülozla ilgili klinik belirti ve bulguların ortaya çıktığı durumdur. Vücut direncini düşüren durumlar, bağışıklığı etkileyen hastalıklar ve etkenler hastalığın ortaya çıkmasında rol oynar.

Tüberküloz hastalığının belirtileri nelerdir? Genel yakınmalar; halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı, çocuklarda kilo alamama, ateş ve gece terlemesidir. Solunum sistemi yakınmaları; öksürük, balgam, öksürükle kan tükürme, kanlı balgam, göğüs-sırtyan ağrısı ve nefes darlığıdır. Hastalığın kesin tanısı, balgamda tüberküloz basilinin görülmesi ile konulur. Tüberküloz, bildirimi zorunlu bir hastalıktır. Tanıyı koyan tüm sağlık kurum ve kuruluşları, hastalarını, sisteme kaydederek bildirimde bulunmalıdır. Tanı konulan tüm tüberküloz hastalarının verem savaşı dispanseri kaydına alınması gereklidir. Tüberküloz hastalarının tedavisi; iki ay 4’lü ve dört ay 2’li ilaçla olmak üzere 6 ay sürmektedir. İlaçların düzenli kullanılması tedavinin başarısı için oldukça önemlidir. Tedavide kullanılan ilaçların eksik alınması ya da düzensiz kullanılması halinde, tüberküloz basili ilaçlara direnç kazanabilir.

Tüberküloz hastalığından korunmada BCG (Bacille Calmette Guerin) aşısı kullanılmaktadır. BCG aşısı, doğumdan sonra ikinci ayını bitiren bebeklere aile sağlığı merkezleri ya da verem savaşı dispanserlerinde ücretsiz olarak yapılmaktadır. BCG aşısı, belirlenen zamanı içerisinde yapılmaması halinde, tüberkülin deri testi (TDT) sonucuna göre 6 yaşa kadar uygulanabilir. BCG aşısı, özellikle çocuklarda ağır seyreden tüberküloz hastalığını (menenjit ve miliyer TB) önlemede etkilidir.

Biz de 01-07 Ocak 2023 tarihleri arasında düzenlenen 76. Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası vesilesiyle sizlerle bu önemli bilgileri paylaşmak istedik.

kaynak: 1