İran'ın Ahvaz şehri doğumludur. Tarihi bilinmiyor. Ölüm tarihi 982-995 arası olarak tahmin ediliyor. Latince Haly Abbas olarak tanındığı söyleniyor. Onu Tıp Biliminde önemli kılan yazdığı Kamilü-s Sina adlı eseridir. Dönemin hükümdarına adamıştır. Kitabın ilk bölümü Liber Regalis (Kitab el-Maliki Royal Book) olarak basılmıştır. Eserin tamamı Batıda The Complete Art of Medicine ismi ile yayınlanmıştır. 13. yüzyıla kadar Avrupada tıp kitabı olarak okutulmuştur. İçeriğine bakalım.
Öncelikle Tıp Kanunlarını yazmış olup İbn-iSinanın kitabı çıkana kadar değerini korumuştur. Hem teorik hem pratik bilgileri içerir.
Psikoloji biliminin önemi ve tıp bilimi ile ilişkisini anlatmıştır.
Beynin anatomisini anlatıp nörobiyoloji ve nöropsikoloji konularını açıklamıştır.
Hafıza kaybı, uyku bozuklukları, koma hali, bazı akıl hastalıkları, menenjit ve felç konularına açıklık getirmiştir.
Cerrahi teknikleri ayrıntılı anlatır. Kendisi iyi bir cerrahtır ve tarihte ilk kanser ameliyatını gerçekleştirmiştir.
Kılcal kan damarları sistemini anlatmıştır.
Doğum olayının rahimdeki kasların kasılıp gevşemesiyle gerçekleştiğini yazmıştır. Daha önceden bebeğin kendi hareketleri ile doğduğuna inanılıyordu.
"Yaşlıların tedbiri" isimli bölümde yaşlılar için uygun ilaçlar, yaşam biçimleri ve ayrıca dikkat etmeleri gereken durumları oldukça ayrıntılı olarak anlatarak geriatri bilgileri vermiştir.
Diyetlerin ve sağlıklı beslenmenin, hastalıklardan korunmada ne kadar önemli olduğunu belirtmiştir.
Bitkisel doğal ilaçların önemini savunmuştur.
Hastaları bizzat ziyaret edip ilgi göstermenin ve hastalık seyirlerini takip etmenin önemine değinmiştir.
Eseri 14. yüzyılda da "Tercüme-i Kâmilü’s-sınâa" adıyla Aydınoğlu Umur Bey adına kısmen Türkçe’ye çevrilmiştir. İlaçlardan ve bazı hastalıklardan bahseden kısımlar bulunur. Bu tercümenin yazma bir nüshası Bursa Eski Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.
Eserin orijinali Almanya'dadır.
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız