Larva Tedavisi: Çok eski zamanlarda keşfedilen bir çeşit biyoterapidir. "Maggot tedavisi" veya "Kurtçuk tedavisi" olarak ta adlandırılır.
1550'lerde Fransız cerrah A. Pare, larvaların yarayı iyileştirdiğini yazmıştır.
1800'lerde Napolyonun ordusundaki bir doktor yaralı askerlerde larvaların iyileştirici etkisini gözlemlemiştir.
İlk kez 1930 yılında ABD'de denenmiştir.
2004 yılında bir tedavi şekli olarak kabul edilip onaylanmıştır.
Normalde yara iyileşmesi sırasında ölü hücreler ve doku parçaları hızla uzaklaştırılmaya ve yeni hücre ve doku oluşturulmaya çalışılır. Bazı yaralarda veya kişiden kaynaklanan bazı sebeplerden dolayı ölü dokuların uzaklaştırılma hızı yeterli olmaz ve yara iyileşmesi gecikir. Bu durumda cerrahi girişimle bu ölü dokular uzaklaştırılabilir (debridman) veya larva tedavisine başvurulabilir.
Larva tedavisinde bir çeşit canlı sinek larvası (Lucillia sericata) kullanılır. Bu kurtçuklar salgıladıkları enzimlerle sadece bölgedeki ölü doku artıkları ile beslenirler, canlı dokuya zarar vermezler. Ayrıca etraftaki bakterileri de yok ederler ve antimikrobiyal etki gösterirler.
Tedavi tekniği çok ayrıntılıdır. Steril yani mikroptan arınmış ortamda üretilen larvalar çay poşeti gibi çok ince özel materyalden yapılmış iki tül arasında veya açık olarak yaraya yerleştirilebilir. Larvalar 1-2 mm iken yaraya konur. Öyle hızla beslenirler ki 3 günün sonunda 1 cm' e ulaşabilirler. 400-600 larva 24 saatte 10-15 gram ölü doku yiyebilir.
Maliyeti düşük bir tedavi şeklidir.
Uygulama alanları:
Diyabetik yaralar (özellikle ayak)
Basıya bağlı yaralar (yatağa bağlı yaşayanlarda)
Cerrahi sonrası iyileşmeyen yaralar
Antibiyotik tedavisine dirençli yaralar
Travma sonrası iyileşmeyen yaralar
Ülsere yaralar
Kanser yaraları
Yanık sonrası oluşmuş yaralar
Yaşlı ve organ yetmezliği olan veya cerrahiye engel durumu olan hastalardaki yaralarda tercih edilebilir.
Kimler uygular?
Bu konuda eğitim almış doktorlar (özellikle cerrahlar) uygun yaraya karar vermek ve ek tedavileri de uygulayabilmek açısından tercih edilmelidir. Yara bakımı, pansumanı ve temizliği uzmanlık gerektirir.
Kimlere uygulanmaz?
Damarların da açık olduğu kanama eğilimi olan yaralar
Kan sulandırıcı kullananlar
Çok derin, damarlara veya organlara yakın yaralar
Şiddetli ağrılı yaralar
3-4 günün sonunda larvalar dokudan temzlenir ve tekrar uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir. Yaraya göre her gün de değiştirme yapılabilir. Yaranın iyileşme durumuna göre en fazla 4 sefer uygulanır.
Tedavi sırasında yara yerinde ağrı ve rahatsızlık hissi olabilir. Ağrı şiddetli olursa tedaviye son verilir. Bazı hastalar psikolojik olarak ta rahatsız olabilirler. Bu durumda da tedavi sonlandırılır.
*Çalıştığım ilk dönemde, yanak bölgesinde yarası olan kanser tanlı bir hasta kontrole gelmişti. Muayene sırasında yarada çok sayıda kurtçuk gördük. O zamanlar bu tedaviden haberimiz yoktu. Bakımsızlıktan olduğunu düşünmüştük. Yaşadığı köyde bu tedaviyi yapan biri varmış. Sonradan anladık ama yanlış uygulamıştı ve hastayı cerrahiye sevk etmek zorunda kalmıştık.
*Paylaşımlar kısa bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi önerisi değildir.
Yorumlar
Hiç bilmiyordum, elinize sağlık
Bu yöntem çok tuhaf
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız