19 yaşından gün almış olmak ve ilk kez kan veriliyorsa 61 yaşından gün almamış olmak şartı vardır. En fazla topamda 35 dakikada (baş vurup tüm işlemler sonrası ayrılana kadar) 450 mililitre (1 ünite) kan bağışında bulunarak bir seferde hem tam kan ile bir kişinin, hem de kanınız hücrelerine ayrıştırılırsa (kırmızı hücreler, trombositler veya plazma olarak) 2-3 kişinin hayatını kurtarabilirsiniz.
Kan Bağışı öncesinde,
Bağış öncesinde bilgilendirme formu okunur, kayıt formu ve sorgulama formu doldurulur.
Bilgilerin tam ve doğru verilmesi hayat kurtarma amacına uygunluk açısından değer taşır. Bilgiler gizli tutulur.
Kan testi ile kan sayımı ve bulaşıcı hastalık kontrolü yapılır. Tansiyon (Büyük tansiyon 180-90 aralığında, küçük tansiyon 60-100 aralığında olmalı), kilo (en az 50 kg), ateş (normal) ve nabız (50-100 aralığında olmalı) ölçümleri alınır.
Kan bağışı 2 saat öncesinde tam bir öğün yemek yemiş olmak ve yeterli sıvı almak gerekir. Bu, sonraki halsizlik ve baş dönmesini azaltacaktır. Alkol ve Kafein içeren besinler alınmamış olmalıdır.
Kan Bağışı sonrasında,
48 saat içinde kan hacmi normale döner 4-8 haftada da kan hücreleri bağış öncesi sayılarına ulaşırlar. En erken 8 hafta sonra tekrar kan bağışlayabilirsiniz.
Kan bağışı sonrası bir süre dinlendirilirsiniz ve sıvı takviyesi alırsınız.
Bağış sonrası 2 saat sigara içmeyin. Mide bulantısı ve baş dönmesi yapar.
O gün alkol almayın ve spor yapmayın, sıcak ortamlarda kalmayın. Sıvı kaybınız artar.
Ağır işlerde çalışıyorsanız o gün izin alın.
Kimler kan bağışında bulunamaz;
Öncelikle kan ve iğne fobisi olanlar
HIV + olanlar
Hepatit B ve C geçirenler
Otoimmin hastalığı olanlar (Romatizma, Lupus, MS, Sedef hastalığı, Çölyak Hastalığı gibi)
Kanama pıhtılaşma hastalığı olanlar
Sara hastalığı olanlar
Uyuşturucu bağımlıları
Kalp hastaları
Kanser hastaları
Şeker hastalığı olanlar
Kansızlık hastalığı olanlar (tedavi oldularsa 6 ay süre ile)
Kronik böbrek ve karaciğer hastalığı olanlar
Kronik akciğer hastaları
Mide ameliyatı geçirenler
Tiroid hastalarında tiroid değerleri normal değilse
Tansiyon değerleri sınırın üzerinde veya altında ise kan bağışı yapamazlar.
Belli bir süre kan bağışı yapamayanlar;
Hepatit A geçirenler 1 yılın sonra
Dövme yaptıranlar ve akapunktur tedavisi olanlar 1 yıl sonra
Büyük ameliyatlardan 1 yıl sonra
Kan nakli yapılanlar 1 yıl sonra
Hacamattan 1 yıl sonra
Hayvan ısırıklarından 1 yıl sonra
Antibiyotik kullanımı kesildikten 48 saat sonra
Diş tedavisi sonrası kanama olduysa 1 hafta sonra
İshal-kusma iyileşdikten 3 gün sonra kan bağışı yapabilirler.
Aşı olduktan sonraki süre değişmekle beraber genellikle 4 hafta süre ile kan bağışı kabul edilmez. Ancak Covid-19 aşısından sonra şikayetiniz olmadıysa 7 gün sonra, olduysa şikayetlerin geçmesinden 7 gün sonra kan bağışı yapılabilir kararı alınmıştır.
*İşlemlerde steriliteye dikkat edildiği için enfeksiyon kapma olasılığı yoktur denebilir. Kan bağışı sonrası kan nakli yapılan kişinin hastalık kapma riski de yoktur denilebilir. Örneğin kan verilen kişinin Hepatit C kapma riski 100 milyonda 1 olarak varsayılmaktadır.
Kan ürünlerinin raf ömrü;
Tam kan için 2-6 derecede en fazla 21 gün
Eritrosit süspansiyonu 2-6 derecede en fazla 42 gün
Trombosit süspansiyonu 20-24 derecede en fazla 5 gün, -150 derecede en fazla 1 yıl
Plazma -18 ve -25 derecede en fazla 3 ay dayanabildiği düşünülürse kan ihtiyacının sürekliliği anlaşılabilir.
*Bu arada Kızılay Kan Merkezi tarafından toplamda 10 kez bağış yapana bronz, 25 kez bağış yapana gümüş, 35 kez bağış yapana altın madalya, 45 kez bağış yapana plaket hediye ediliyor.
Kaynaklar:
Kızılay Kan Bankası web sitesi
Ulusal Kan Rehberi
Yorumlar
19 sene boyunca kendimi b+ sanarken kan bağışı yaptıktan sonra a+ olduğumu öğrendim
İnsanların hayatını kurtarmanın belki de en iyi yolu kan bağışı
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız