Kasım 22, 2024

MİKROPLASTİKLER VE SAĞLIK


Mikroplastik tanımı ilk olarak 2004 yılında  5 mm den küçük plastik parçacıklar olarak yapıldı. Daha kapsamlı tanıma  göre; 1 mikromilim ile 5000 mikromilim arası boyutlarda olabilen, suda çözünmeyen polimerik parçacıklardır. Zamanla daha küçük boyutta olanları da gözlendi ve 1 nanomilim ile 1 mikromilim arasında olanlara nanoplastik dendi.
Halen havada ve suda var olan bu maddeleri soluyoruz ve yiyoruz. Zararlı mı? Maalesef evet. Üstelik henüz, vücutta yüksek miktarlarda biriktiğinde nasıl zararları olacak bilinmiyor.
 

MİKROPLASTİKLER VE SAĞLIK

Atıklarlarla ilgili yazıda plastik atıkların 1000 sene kaybolmadığından bahsetmiştik. Bu atıklar o kadar yüksek miktarlarda ki araştırmalarda dünyada ulaşılabilen her yerde bu mikro ve nano plastikler tespit edildi. 

*Sularda fazla oranda var. Sonuç: İçme suyunda olması direkt almamıza neden oluyur. Veya denizler aracılığı ile alınıyor. Tuzlarda, maden sularında, midye, karides ve balıklarda  bol miktarda tespit edilmiştir.
 

MİKROPLASTİKLER VE SAĞLIK

*Toprakta olanları yetişen bitkilerin tüketilmesi ile alınıyor. Sonuç: Karaciğer, böbrek ve bağırsaklarda biriktiği gösterildi. 
2015 deki bir çalışma sonrası ;
Balda ve şekerde  mikrolif plastik
Birada mikroplastik
Tuzda hem mikro hem lif plastik
İçme sularında mikroplastik
Levrek, çipura, sardalya, pisi balıklarında plastik ürünler belirlenip raporlanmış.
Ülkemizde 2017 de 16 farklı marka sofra tuzunun hepsinde mikroplastik belirlenmiş.
 

MİKROPLASTİKLER VE SAĞLIK

*Havadan solunum yolu ile alınıyor. Sonuç:  Solunum kapasitesinin azalması ve çeşitli akciğer enfeksiyonları olabilir. 2017 yılı TUBİTAK destekli bir çalışmada seçilen bir  bölgede havadaki mikroplastikler ölçülmüş. Ciddi oranda daha çok mikrolif şeklinde oldukları belirlenmiş. Rüzgarla yer değiştirebildikleri ve havada asılı olarak kalabildikleri de gösterilmiş. 

 

MİKROPLASTİKLER VE SAĞLIK

*Göl ve denizlerdeki bu miroplastiklerin yüzeyinde miroorganizmalar çoğalıp alındığında  değişik enfeksiyon hastalıklarına neden olabilir.
*Bir çalışmada immün sistem üzerindeki etkileri araştırıldı ve gözlendi ki savaşçı hücrelerde sitokin salınımını artırıyor yani inflamasyon yapıyor. (bağışıklık sistemini harekete geçirip İmmün hastalıkları tetikliyor) 
*Nanoplastikler  beyine de geçebilir veya,
*Kromozomlarda değişiklik sonucu kanser ve kısırlık ta yapabilir deniyor. 
 

MİKROPLASTİKLER VE SAĞLIK

Çalışmalar ileride mikroplastiklerin çok yüksek düzeylere ulaştığında nelere sebep olabileceğinin tahmini şeklinde ama ne kadar yüksek düzeylere ulaşabileceği kestirilemiyor. İlgili raporlar, önlem alınması ve dikkatli olunması konusunda bir uyarı. Son zamanlarda artan maske, eldiven gibi plastik malzeme çöplerini düşünecek olursak...

Bu konuda pek çok kaynak bulabilirisiniz. İçerikte yararlanılan kaynaklar: 
1*https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/908694
2*http://mmoteskon.org/wp-content/uploads/2017/05/2017-111.pdf  TUBİTAK 115Y303 nolu Proje.
3*https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/TEZLER/UZMANLIK%20TEZ%C4%B0%20%20N%C4%B0L%C3%9CFER%20TUTOGLU.pdf
 

Yorumlar

  • Elinize sağlık

  • Plastik yediğimizden haberimiz yokmuş

  • Bu kadarını tahmin edemezdim

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun