Bir insanın kendisine dışarıdan bakabilmesi veya kendini dışarıdan bir gözle görebilmesi neredeyse imkansıza yakın diyemeyeceğim ama çok zor bir iştir. Bunu yapabilecek bir insanın bilinç düzeyini son derece yükseltmiş olması gerekir. Peki, bunu yapmak nasıl mümkün olabilir? Bir insan kendini dışarıdan nasıl bakabilir? Bunun için bir insanın doğru bir referans noktası bulması gerekir. Yani, kıyaslama yapabileceği herhangi bir şey. Böylece, kıyaslama yapacağı şeyi bir karşısına koyacak ve kıyaslama yaptığı şeye bakarak kendi hareket ve davranışlarını onunla kıyaslayıp, kendisiyle ilgili bir sonuca varıp kendisine dışarıdan bakabilmiş olacaktır.

Peki, bu ne olabilir? Referans olarak ne konulabilir? Referans olarak başka bir insan koyarsanız, bu sizi çok farklı bir noktaya sürükleyecektir. Aslında sizinle aynı olan bir canlıyı veya size çok benzeyen bir canlıyı referans olarak koyarsanız, zıtlıklar az olacağı için kendinizi pek iyi tanımlayamayabilirsiniz. Bu tıpkı siyahı tanımlamak için beyazın olması gerektiğine benzer. İnsan da insan gibi olduğu için doğasına bakıldığı zaman aslında insanın kendisi tanıması için referans olarak başka bir insan koyması pek de iyi bir yöntem değildir. Bu yüzden insanın kendisini zıt bir kavramı karşısına koyması ve kendini onunla kıyaslaması gerekecektir.

Peki bu kavram ne olabilir? İnsanın kendisine tamamen zıt olan kavramı bulması aslında önce insanın kendi doğasını tanımlamasıyla başlar. Bir insan önce kendi doğasını tanımlar ve bunu kendisine dışarıdan bakmadan yapabilir. Kendi doğasını tanımladıktan sonra buna zıt doğada olan bir kavramı bulur. Kendisini onunla kıyaslayarak kendisine dışarıdan bakmaya başlayabilir. Ve bu her insan için aslında içsel bir yolculuktur. Her insanın bunu kendisine iyi yapması gerekir. Dışarıdan söyleyerek veya anlatarak olabilecek bir şey değildir.