Stokholm sendromunu, şu banka soygunu dizisinden bilirsiniz hani; rehinenin kendisini rehin alan kişiyle olası diyalog sürecinde oluşan, duygusal anlamda sempati ve empati oluşması olarak özetlenebilecek psikolojik durumdur.

Stockholm Sendromu, bireylerin kendisini zor durumda bırakan ve yıpratan durumlara boyun eğmesi, savunması, zor durumda bırakan koşulların sebeplerini görmezden gelmesi, mağdur edilmesine rağmen ezenin yanında olması, hatta ezen kişiye karşı duygu beslemesi olarak da tanımlanabilir. Stockholm sendromu ilk kez psikiyatr Nils Bejerot tarafından tanımlanmış olup, ismini 1973 yılında İsveç’in başkenti Stockholm’de yaşanan bir olay sonucu almıştır. Olay, bir banka soyguncusu ve rehinesi arasında gerçekleşmiştir. Bankayı soyan kişi 6 gün bir kadını rehin tutar. Rehine bu süreç içinde duygusal olarak rehin alan suçluya karşı bir bağ kurmuştur. Bu yüzden Stockholm sendromu; rehinelerin, kendilerini esir alanların duygularını kendi duygularıymış gibi anlaması ve ardından suçlulara yardım etmeye çalışmaları ve sonunda bağ kurmaları olarak açıklanmaktadır.

Stockholm sendromu tam olarak, rehinenin kendisini esir alan kişiyle geçirdikleri süre sonunda duygusal olarak sempati ve empati geliştirmesi gözlemlenebilecek psikolojik durumu anlatan bir terimdir. Stockholm Sendromuna göre kurban durumunda olan bireyler, kendilerini tehditle, şiddetle ve özgürlüklerini baskılamakla yoğun stres yaratan bireylerin bakış açısını önemseyebilirler. Böylelikle artık kendi bakış açılarına göre bir “kurban” pozisyonunda olmadıklarını düşünmektedirler. Yaşadıkları süreç aniden meşru ve doğru bir sürece, kendilerini yok sayan kişi de aslında farklı anlaşılmış bir kişiye hatta bir kurtarıcıya dönüşmektedir.

Stockholm Sendromunun Belirtileri

Stockholm sendromu belirtileri arasında en sık gözlemlenen mağdur kişilerin ufak bir iyilik gördüğünde bile iyilik yapan kişiye minnet duygusu beslemesidir. Ezilen kişiler içinde bulunduğu durumdan dolayı kendilerini suçlamaktadırlar.

• Küçük bir iyilik için bile yoğun minnet duygusu
• Şiddeti ve şiddet tehdidini kabul etmeme
• Akılcılaştırma
• Kötüye kullanımı önleme yetkinliğine sahip olduğunu düşünmesi
• İstismar için kendini suçlama eğilimi gösterme
• Şiddet davranışından etkilenmemek için istismarcıyı memnun etme çabası
• Dünyayı istismarcı gözünden değerlendirme, kendi duruşunu yok sayma
• İstismarcıyı iyi bir kişi olarak konumlandırma veya onu bir kurban olarak görme
• İstismarcının kendisini öldürmediği için ona minnettarlık duygusu hissetmek

Stockholm Sendromu Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Stockholm sendromu tedavisi geniş bir tedavi sürecini oluşturur. Mağdur edilen kişilerin istismarcılarının duygularını anlama durumuna gelmeleri ve ardından o kişilere yardımcı olmaya çalışmaları ve sonunda özdeşim kurmaları nedeniyle mağdur edilen kişilere yardım etmek son derece önemlidir.

Tedavi sürecinde ilk aşama kişilerin yaşadığı travma izlerini hafifletmeye çalışmak olacaktır. Bu yüzden stres bozukluğu için bilişsel davranış tedavisi ile danışmanlık ya da psikolojik destek, anksiyete ve depresyon gibi sorunları çözüme ulaştırmayı hedefleyen tedavi yöntemleri uygulanabilir.

 

Kaynak: 1