Yalan nedir diye burada size tanım yapacak değilim. Maalesef ama maalesef ki hepimiz yalan nedir biliyoruz. Belki söylüyoruz, belki yalana maruz kalıyoruz. Ama bir şekilde yalanı tanıyoruz. Ki keşke hiç tanımasak.

Yalandan çok canımın yandığı bir zaman diliminde insan yalan söylemeyi nasıl öğrenir diye merak ettim. Bugün yine araştırdım ama net bir cevaba ulaşamadım. Ne zaman başlanır, neden ihtiyaç duyulur, psikolojik nedenler gibi konularda cevap bulmak mümkün. Sadece çocukluk döneminde öğrenildiğini ve çocuğun yalan söylemeyi öğrenmesinin bir yolunun taklit olduğu bilgisini okudum.

Yalan konusunu detaylı inceleyen Bryant(2008) yalanı şöyle gruplandırmıştır:

Gerçek yalan: Kötü niyetli ve aldatıcıdır. Vahim sonuçlar doğurabilir. Yalan söyleyenin kendisine faydası vardır. İçinde gerçeklik barındırmaz ve kabul edilemez. Yalan söylenilen kişiye zararı olması, karşılıklı ilişkileri ve güveni zedelemesi nedeniyle yalanın olumsuz türü olarak değerlendirilebilir.

Beyaz yalan: Hilesiz ve iyi niyetle söylenir. Başkasını üzüntüden, sıkıntıdan ve / veya olumsuzluktan kurtarma amacıyla söylenen genel olarak başkasının yararını göz önünde bulunduran, doğru olmayan ifadelerdir. Sonuç zararsızdır. Karşı tarafı koruyucu özelliği vardır. Biraz yalan biraz gerçektir (kıvırma). Kabul edilebilir niteliktedir.

Gri yalan: Niyet belirsizdir, iyi veya kötü niyetle söylenebilir. Sonucu belirsizdir yani farklı sonuçlar doğurabilir. Yalandan elde edilen fayda belirsizdir. Doğruluk düzeyi belirsizdir. Sonuç yoruma bağlıdır. Bazen iyiye bazen kötüye yorumlanabilir.

Mitomani yalan söyleme alışkanlığıdır ve bu bir hastalıktır.

MİTOMANİ HASTALARININ ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

• Yalan söylediklerinin farkında değillerdir. Düşünce tarzlarına ''büyüsel düşünce'' denir. Hayal gücüyle ürettikleri düşüncelerin gerçekliğine inanırlar. Çocuklarda normal karşılanan bu durum yetişkinler için patolojiktir.
• Mitomani hastaları yalan söylediklerinde utanç ve suçluluk duymazlar.
• Etkileyici ve fantastik yalan söylerler. Gerçek ve fantezi iç içe geçtiğinde inandırıcı olabilirler.
• Yalan söyleyerek kendilerini önemli bir insan veya kahraman gibi gösterirler.
• Söyledikleri yalana kendileri de inanırlar.
• Çoğu zaman söyledikleri yalanın bir amacı bile yoktur.
• Eski yalanlarını desteklemek için yeni yalanlar söylerler.
• Mitomani hastaları üstün sözel yeteneğe sahiplerdir.
• Stresli durumlardan kaçmak için yalanı kullanırlar. Yüksek kaygı duyduklarında daha fazla yalan söylerler.
• Diğer yalan söyleyen insanların verdikleri fiziksel tepkileri vermedikleri için yalan makinasında yakalanmayabilirler.
• Hayali senaryo, hayali olaylar ve hayali kişiler uydurarak, söyledikleri yalana kendileri de inanır. Tüm hayatlarını bir yalanın üzerine kurarlar.
• Hasta olduklarının farkında değillerdir. Bu sebeple çevrelerindeki insanların dikkat etmesiyle doktora giderler.

MİTOMANİ NASIL GELİŞİR?

Tek başına bir hastalık olarak sınıflandırılmayan mitomani, bazı hastalıkların bulgusu olabilmektedir. Bu hastalıklar:

• Bipolar bozukluklar
• Dikkat eksikliği sendromu
• Dürtü kontrol problemleri
• Madde bağımlılığı
• Sınırda kişilik
• Narsistik kişilik bozukluğu
• Takıntı bozuklukları

Mitomani genellikle kişilik gelişiminin en hızlı olduğu ergenlik çağlarında başlar. Tanı ise genellikle 21-22 yaşlarında konur. Mitomaninin kökeninde düşük öz benlik saygısı ve kendine güvensizlik yatar. Bu eksiklikleri kişi yalan söyleyerek doldurmaya çalışır.

MİTOMANİNİN DİĞER HASTALIKLARDAN AYIRICI TANISI NASIL YAPILIR?

Kişilik bozuklukları le karıştırılsa da kişilik bozukluklarından farklı olarak Mitomani hastaları yalandan kazanç elde etmeyi ummazlar. Konfabulasyon hastalığı ile karıştırılabilir. Konfabulasyon masal anlatma ve gerçeği saptırmadır. Bu yönüyle birbirlerine çok benzeseler de Konfabulasyonun Mitomaniden farkı organik nedenlerle bellekte oluşan boşlukların doldurulmaya çalışılmasıdır.

TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Kişi tedaviyi kabul ettiyse, kabullendiği için çok iyi sonuçlar alınır. Fakat kişi tedaviye zorlandığında, iş birliği olanaksızdır. Bu yüzden kişinin yardıma ihtiyacı olduğunu kabul etmesi ve değişmek için samimi bir çaba göstermesi gereklidir. Ayrıca kişi terapistine yalan söylediğinde de tedaviyi zora sokabilir. Kişi yalan söylediğini kabul etmelidir.

Mitomaninin tedavisinde 3 tür yöntem kullanılır:

• Bilişsel tedavi: Bilişsel tedavide amaç mitomanlardaki düşük öz saygının ve kendine güvensizliğin kökenini bulmaktır. Daha sonra tespiitler üzerine gidilir ve terapi başlar. Bireysel yada gurup tedavisi tercih edilebilir. Çiftlerin birlikte tedavisi olumlu sonuçlar verir.
• İletişim: Mitomani tedavisi orta, uzun vadeli bir iştir. Hastanın terapistine güvenmesi gerekir. Hem psikiyatrist hemde yakın aile bireyleri sabır, şefkat ve azim göstermelidirler.
• İlaç tedavisi

 

 

kaynak: https://www.medicalpark.com.tr/mitomani/hg-2374