Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun 62/139 sayılı kararıyla tanımlanan ve 1 Kasım 2007'de tüm üyelerin desteğiyle kurulda kabul edilen Dünya Otizm Farkındalık Günü, 18 Aralık 2007'den itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Her yıl 2 Nisan tarihinde Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler tarafından dünya genelindeki otistik spektrum bozukluğuna sahip insanlarla ilgili farkındalık oluşturma amacıyla çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.

Biz de bu gün vesilesiyle otizmli bir çocukla nasıl iletişim kurulması gerektiğini aşağıda sizler için açıkladık.

OTİZMLİ BİR ÇOCUKLA NASIL İLETİŞİM KURULMALIDIR?

SADECE BİR ÇOCUK. Unutmayın ki otizmi olan bir çocuk hala bir çocuktur, otizm hastalık değil FARKLILIKTIR. Gülmeyi ve eğlenmeyi sever. Bir şeye aşırı derecede saplanmış olabilir, ancak yine de arkadaş edinmek, konuşmak ve eğlenmek ister. Otizmli bir çocuğun hayatındaki yetişkinler, çocuğun liderliğini takip ederek ve nasıl eğlendiklerini gözlemleyerek, çocuğun ilgi alanlarını adapte etmesine ve genişletmesine yardımcı olarak ve diğer çocuklarla paylaşmalarına, etkileşimde bulunmalarına ve oyun oynamalarına yardım ederek yardımcı olabilirler.

MERHABA DE. Otizmi olan bir çocuğu konuşkan olmasalar veya karşılık vermeseler bile görmezden gelmeyin. Karşılık vermeyi öğrenmeleri çok daha fazla zaman alabilir. Sosyal selamlaşmaları uygun şekilde ve doğru zamanda kullanmak bir beceridir ve bu becerileri kazanmaları daha uzun sürebilir. Çok erken pes etmemeye çalışın.
ONUNLA KONUŞ. Bilgiyi işlemek daha zor olabilir ve kısa ve basit ifadeler daha iyi olabilir, ancak otizmi olan bir çocukla konuşarak dili işitip görmeleri için çaba göstermeye devam edin.

ELLERİNLE KONUŞ. Sözlü iletişimle mücadele eden bazı çocuklar, konuşmayı öğrenirken "boşluğu doldurmak" için işaret dilini kullanırlar. Ancak bunun ötesinde ve otizmi olan ve olmayan tüm bireyler için görsel destek ve jestler sözlü bilgileri netleştirmek için kullanılabilir. Yön verirken veya bir şeyi açıklarken, sözlerimizi desteklemek için hareket etmek için hepimiz ellerimizi kullanırız ve bu ek görsel ipuçları yardımcı olabilir.

DİLBİLGİSİNİ DOĞRU KULLANIN. Dille mücadele eden otizmli bir çocuk, birçok doğru dilbilgisi ve dil sıralaması modelini duymaktan hâlâ yararlanmaktadır. Aslında, bazıları cümle ve cümlelerin taklidinde görece güçlü yönler sergileyebilir ve bu yüzden basit ama sağlam dilbilgisi ifadeleri olmaları en iyisidir.

ÇOK FAZLA SORU SORMAYIN. Konuşmakta geciken çocuklara sık sık çok soru soruluyor. Bunun yerine, onlara nasıl bir talepte bulunabileceklerini veya bir konuşmayı nasıl başlatacaklarını veya sürdüreceklerini modellemeye çalışın. Sorular, doğaları gereği sıklıkla zamirleri ve soyut dili içerir ve her ikisi de otizmli çocukların anlamaları ve uygun şekilde kullanmaları için zor olabilir. Tipik olarak çocuklar soruları formüle etmeden önce açıklayıcı ifadeler yapmayı öğrenirler.

'DUYABİLECEKLERİNİ' BİR DÜŞÜNÜN. Otizmli çocuklar 'satırlar arasındaki kelimeleri', şakaları, deyimleri ve alayları yorumlamakta zorlanırlar. Bir çocuğun soyut dili işlemesi daha uzun sürer. Örneğin 'karınca kararınca' deyiminin bir cümlede onlara ifade ettiği anlam karıncaların esmerleşmesi olabilmektedir.
NEYİ 'GÖREMEYECEKLERİNİ' DÜŞÜNÜN. Cümleler dışındaki bilgileri işlemeye benzer şekilde, çevremizdeki sözlü olmayan bilgileri yorumlamak otizmi olanlar için zordur. Bu, yüz ifadelerini okumayı, fiziksel ipuçlarını, alan için uygun ses şiddetini ve başkalarına yakınlığı ve her yerde sınırsız sözel olmayan bilgiyi içerebilir. Bu zorluk, çocuğun birçok sosyal beceri ihtiyacını açıklar.

GÖZ TEMASINI ZORLAMAYIN. Göz teması, otizmli birçok çocuk ve yetişkinin mücadele ettiği sözsüz iletişimin temellerinden biridir. Birini selamlarken ve sohbet sırasında göz teması kurmak normal olsa da, bilgi işlemede zorluk çeken bazı otizmli bireyler için, göz temasını sürdürmek için o kadar çok odaklanmak zorunda kalabilirler ki, bu onların neyin izini kaybetmesine neden olabilir. Bu bireyler için bir "ya da" durumudur. Çocuğun birisini selamlarken veya konuşurken göz teması kurma yeteneğini kademeli olarak artırmaya çalışın ve tartışılan bir nesneye bakışları paylaşın. Çocuk, mesajda söylenenleri takip etme yeteneğini kaybetmeden, normal olan ortalama 3 saniyeye kadar göz temasını koruyana kadar devam edin.

HEPSİNİ TOPARLARSAK,
İletişim için yukarıdaki hususlar ve tüm günlük aktivitelerimiz ve topluluk ortamlarımız boyunca iletişim ihtiyacı, otizmli bireyin etkili bir şekilde iletişim kurması ve onlara yardım etmek için çabalayan akranları ve yetişkinler için ne kadar çaba sarf etmesi gerektiğini gösteriyor. Akranlar ve yetişkin bakıcılar, otizmi olan kişi istemeden sosyal veya konuşma kurallarını ihlal ettiğinde işleri kişisel olarak almamak için "kalın bir cilt" geliştirmelidir. Otizmi olan çocuklar dikkat çekmek, hatta dikkat çekmekten kaçınmak için şeyler söyleyebilirler, ancak doğaları gereği başkalarının duygularını incitecek şeyler söylemezler.

Aslına bakacak olursak, özetle otizmli bireylerin en çok ihtiyaç duydukları şey anlayıştır. Onları anlayın ve anladığınızı onlara hissettirin.

(kaynak: 1)