Öyle bir zaman ki tam güneş tutulması bir yıldan fazla sürdü. Mısır'ın dokuzuncu belası, üç gün süren tam bir karanlıktı. Ancak MS 536'da, gizemli bir sis Avrupa'yı, Orta Doğu'yu ve Asya'nın bazı bölgelerini kapladığından, 18 ay boyunca dünyanın çoğu karardı. Sis gün boyunca güneşi kapatarak sıcaklıkların düşmesine, mahsullerin bozulmasına ve insanların ölmesine neden oldu. Bu, kelimenin tam anlamıyla Karanlık Çağdı diyebilirsiniz.

Şimdi, araştırmacılar bu sisin ana kaynaklarından birini keşfettiler. Ekip, Antik Çağ'da 536'nın başlarında İzlanda'daki bir volkanik patlamanın Kuzey Yarımküre'de külün yayılmasına yardımcı olduğunu ve sis oluşturduğunu bildirdi. 1815 Tambora Dağı patlaması gibi -kayıtlara göre en ölümcül volkanik patlama- bu patlama küresel iklim modellerini değiştirecek kadar büyüktü ve yıllarca kıtlığa neden oldu.

Karanlığın ilk 18 ayı tam olarak neye benziyordu? Bizans tarihçisi Procopius, “güneş, ay gibi, bütün bu yıl boyunca ışığını parlak olmadan verdi” diye yazdı. Ayrıca güneşin sürekli tutulma halindeymiş gibi göründüğünü de yazdı; ve bu süre zarfında, “insanlar ne savaştan, ne vebadan ne de ölüme yol açan herhangi bir şeyden özgürdüler.”

Colle Gnifetti'deki sondaj sahası (kubbe çadırının altında) ve 536 yılına ait ayrıntıları ortaya çıkaran çekirdeğin bir bölümünün ayrıntılı görünümü.

Harvard Üniversitesi'nde tarih profesörü ve bir gazetenin ortak yazarı Michael McCormick, bu tür hesapların 1990'lara kadar pek ciddiye alınmadığını söylüyor. O on yılda, araştırmacılar İrlanda'daki ağaç halkalarını incelediler ve 536 civarında garip bir şey olduğunu buldular. Avrupa ve Asya'da yazlar 35°F ila 37°F daha soğuk oldu, Çin bile yaz karını rapor etti. Bu Geç Antik Küçük Buz Çağı, bilindiği gibi, volkanik küllerin güneşi kapatmasıyla ortaya çıktı.

“Oldukça sert bir değişiklikti; bir gecede oldu,” diyor McCormick. “Eski tanıklar gerçekten bir şeylerin peşindeydi. Histerik davranmıyorlardı ya da dünyanın sonunu hayal etmiyorlardı.”

Bu gerçekleşme ile 536'nın hesapları yeni dehşet verici hale geliyor. Romalı bir politikacı olan Cassiodorus, “Öğle saatlerinde bedenlerimizin gölgesini görmediğimize hayret ediyoruz” diye yazdı. Ayrıca güneşin “mavimsi” bir renge sahip olduğunu, ayın parlaklığını kaybettiğini ve “mevsimlerin birbirine karışmış gibi göründüğünü” yazdı.

536 patlamasının etkileri, 540 ve 547'deki patlamalarla birleşti ve Kuzey Yarımküre'nin toparlanması uzun zaman aldı. McCormick, "536 baharında başlayan Geç Antik Küçük Buz Çağı, Batı Avrupa'da yaklaşık 660'a kadar sürdü ve Orta Asya'da yaklaşık 680'e kadar sürdü" diyor. McCormick Science'a “Yaşamak için en kötü yıl olmasa da en kötü dönemlerden birinin başlangıcıydı” dedi.

Bu soğuk ve açlık dönemi, Avrupa'da ilk hıyarcıklı vebanın patlak verdiği 541'de yoğunlaşan ekonomik durgunluğa neden oldu. Veba, Bizans İmparatorluğu'nda veya Doğu Roma İmparatorluğu'nda nüfusun üçte biri ile yarısı arasında öldü.

Maine Üniversitesi'nde Dünya ve iklim bilimleri profesörü ve Antiquity gazetesinin bir diğer yazarlarından Andrei Kurbatov, 536 sisine katkıda bulunan keşfedilmemiş başka volkanik patlamaların hala olabileceğini söylüyor. Ancak, 536'daki insanların öğle saatlerinde bile kendi gölgelerini görememelerinin nedenlerinden en az birini artık biliyoruz.

kaynak: https://www.history.com/news/536-volcanic-eruption-fog-eclipse-worst-year?li_source=LI&li_medium=m2m-rcw-history