İlk incelemede domuz, iyi şans, doğurganlık ve refahın küresel bir sembolü olarak garip bir seçim gibi görünüyordu. Domuzun ünlü zayıf kişisel hijyeni ve şüpheli beslenmesi onu sevimsiz yapmaz elbette. Ancak sunulan dünyanın hayvanat bahçesinin görkemiyle, insanların sincap gibi sevimli bir istifçiyi veya kaz, tavuk veya teorik olarak altın yumurtlama yeteneğine sahip herhangi bir şey gibi daha hoş özelliklere sahip bir yaratığı seçeceğini düşünebilirsiniz.

Ama hayır, domuz şans ve zenginlikle eş anlamlı olmaya devam ediyor. 5 Şubat Çin takviminde Domuz Yılı'nın başlangıcını işaret ederken, mütevazi domuzun nasıl iyi talihin sembolü haline geldiğini düşünmeye değer.

İlk olarak 20. yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde popüler hale gelen modern “kumbara” kavramının bu itibarla çok ilgisi var. Ancak domuzlarla para arasındaki doğrudan bağlantı bile merak uyandırıyor. Huysuz küçük domuzcukların küçük, kişiselleştirilmiş madeni para kaplarıyla nasıl ilişkilendirildiği bir sır olarak kalıyor.

Kabul edilmesi gereken ilk şey, insanların eski zamanlardan beri “para bankalarını” kullandığıdır. Tasarrufu teşvik etmek ve hırsızlığı caydırmak için tipik olarak üstte bir madeni para yuvası ile yapılmıştır. Onlar da ucuza yapılmıştı çünkü madeni paraları almanın tek yolu kelimenin tam anlamıyla “bankayı kırmak”tı.

Bugün eski Doğu'dan birçok para bankası örneği var ve genellikle yaban domuzu şeklinde şekilleniyorlar. Bu pişmiş toprak kumbaraların en ünlüsü Endonezya'nın Java adasından ve 1293'ten 200 yıldan biraz fazla bir süredir hüküm süren Majapahit imparatorluğundan kalma. Cavalıların bu oluklu kapları Çin bakır sikkelerini depolamak için kullandığına inanılıyor.

Endonezya'nın yaban domuzu (veya "celeng"), modern domuz kuzeni gibi verimlidir ve yemek yemeyi ve çamurda yuvarlanmayı sever. Doğudaki birçok kişi, büyük yuvarlak karınları ve Dünya'nın ruhlarıyla olan bağlantıları nedeniyle domuzların bir refah sembolü olarak seçildiğine inanıyor.

Kumbaraların nasıl Batı kültürünün bir parçası haline geldiğine dair hikaye daha bulanık. Bir teori, 14. yüzyılda Majapahit mahkemesindeki belki de tek Batılı olan İtalyan Fransisken rahip Pordenone'li Oderico'nun fikri onunla birlikte eve getirdiğidir. Daha popüler bir hikaye, kumbaraların bir tesadüf ve gelişen İngilizce dilinin bir tuhaflığı yoluyla evrimleştiğidir.

Charles Panati'nin 1989 tarihli The Extraordinary Origins of Everyday Things (Günlük Şeylerin Olağanüstü Kökenleri) adlı kitabına göre, Orta Çağ'da metal kıt ve pahalıydı, bu nedenle Batı Avrupalılar "pygg" adı verilen turuncu bir kilden tabaklar ve kaplar yaptılar. Panati, "O zamanlar tutumlu insanlar şimdi olduğu gibi mutfak kapları ve kavanozlarında para biriktirdi" diye yazıyor. “Bir 'pigg kavanoz' henüz bir domuz gibi şekillendirilmedi. Ama kil unutulunca adı devam etti.”

Görünüşe göre, Orta Çağ'da yerel halk tarafından "pug" olarak telaffuz edilse de, dil gelenekleri değişti ve sonunda kulağa "domuz (ingilizcesi: pig)" gibi geldi. Panati, "Genellikle etimologlar değil, çömlekçiler bankayı yaygın, günlük adı şeklinde kullandılar" diye yazıyor. 18. yüzyılda "piggy bank"ın "domuz bankası" ve ardından "kumbara" olduğu söylenir.

Panati'nin 1989 kitabında ortaya atıldıktan sonra, sayısız tıklama tuzağı hikayesi kanıtlanmamış teoriyi aç internete besledi. Kısa süre sonra, bozuk para yiyen Miss Piggy'nin turuncu kil çömleğinin hikayesi ilgi odağı oldu ve yerleşik başlangıç ??hikayesi haline geldi.

Ancak birçoğu, birinin domuz eti anlattığına inanıyor; "pygg" teorisinin saçma sapan olduğunu. Bir etimolojik site olan World Wide Words, “pigg” denilen kil diye bir şey olmadığını söylüyor - turuncu veya başka bir renk. Hatta "domuz" kelimesinin genel çanak çömlek ürünlerini tanımlamak için yaklaşık 1450'den itibaren kullanıldığını öne sürüyor. "[Bu] hayvansal domuz duygusundan etkilenmiş olabilir, çünkü seramik sıcak su şişeleri gibi birkaç eşya bir domuzun gövdesi gibi düzgün bir şekilde yuvarlanır ve gerçekten de 'domuz' olarak adlandırılmıştır."

Site alternatif bir teori sunuyor. “İskoçlar, muhtemelen eski İskoç [kelime] 'pyrl'den itmek veya dürtmek için madeni para bankalarına 'pirly domuzlar' adını verdiler ve bir madeni para yerleştirme eylemini önerdiler” diyor. "Domuz onların şekline değil, ait oldukları toprak eşya sınıfına atıfta bulunur."

Etimolojisi ne olursa olsun, 19. yüzyılda ABD'ye gelen büyük Alman göçmen akışı, bugün kumbaraları görme biçimimizi popülerleştirmeye yardımcı oldu. World Wide Words, "Domuz şeklindeki para kutuları, [Almanya] ve kıta Avrupası'nın başka yerlerinde çok daha önce biliniyordu," diyor. Şeklin, domuzun doğurganlık ve tutumluluğun sembolü olduğu eski bir fikirle önerildiği iddia ediliyor.

Avrupalıların domuzlara duyduğu saygı ve sevgi tartışılmaz. Almanca'da şanslı olan birinin hala "schwein gehabt" ("domuz var!") olduğu söylenir. Almanlar birinin "şanslı ördek" olduğunu belirtmek yerine "glücksschwein" - "şanslı domuz" der. Domuz şeklindeki “iyi şanslar” şekeri, kuzey Avrupa'da popüler bir hediyedir. İskandinavların da şanslı insanları "domuz" olarak adlandırmak için kendi yöntemleri var.

Domuzlar İrlanda'nın kalplerinde de özel bir yere sahiptir. Kıtlık öncesi İrlanda'da domuzlara “kirayı ödeyen beyefendi” deniyordu, çünkü bir ailenin patates tarlalarındaki aidatlarını ödeyecek kadar para kazanmasının başlıca yolu domuz yetiştirip satmaktı. O zamanki yüksek statülerine uygun olarak, birçok domuz kendi hasır yataklarında çocukların yanında uyudu.

Şanslı domuzlar gerçekten.

kaynak: http://www.bbc.com/storyworks/chinese-new-year/piggy-bank-origins