Bugün ölüm yıl dönümü olan George Orwell'ın bu önemli kitabının özetini inceleyip, karakter analizine hep birlikte bakalım.

Karşınızda 1984!

Kitapta üç farklı güçten bahsediliyor. Kitabın ana karakteri olan Winston Okyanusya’da yaşıyor. Bunun dışında iki ülke daha var Doğu Asya ve Avrasya. Okyanusya korku ile sindirilmiş, her daim insanları izleyen sistemlerin olduğu bir ülke. Düşünün ki televizyondan sizi görebiliyorlar, duyabiliyorlar ve her daim kontrol altına alınıyorsunuz. Bu kadar engel ve yasak varken kendinizi nasıl özgürce ifade edersiniz? Edemezsiniz. Zaten öyle bir beyin yıkama yapılıyor ki insanların birçoğu ifade edecek bir şey bile düşünmüyor. Hatta birçok çocuk kendi ailesini 'Düşünce Polis'lerine şikayet ediyorlar. Herkes son derece gaddar ve nefret dolu birbirine karşı.

Winston, bu sisteme rağmen düşüncelerini ifade etmek isteyen Okyanusya’nın parçalara ayrılan sisteminde “Hakikat” diye adlandırılan binada çalışan bir memurdur. Kitap, karakterimizin eve gelip günce tutmaya başlaması ile başlıyor. Sizi izleyen bir televizyon varken, yakalanmadan ve ses çıkarmadan günce tutmak için çok sınırlı bir alanınız oluyor ve Winston bu sınırlı alanı kullanıp yakalanma ihtimaline rağmen yazı yazıyor. Yazısında “Büyük Birader” e olan nefreti büyük bir yer kaplıyor.

Winston işinin başına döndüğünde herkesin katılmak zorunda olduğu “İki Dakikalık Nefret” programına katılıyor. Bu programda herkes gibi tüm nefretini kusuyor. Bu sırada “Anti Seks Derneği” üyesi bir kıza rastlıyor. Kız ona bir mektup gönderiyor ve bunun üzerine ikili şehir dışında izlenemeyecekleri bir yerde buluşma kararı alıyorlar. Birbirlerine aşık oluyorlar. Julia ile Winston birbirleriyle vakit geçirip birbirlerine sırlarını anlatmaya başlıyorlar.

Devlete olan isyanın sadece ikisi ile sınırlı olmadığını düşünmeye başlarlar. Daha önceden Winston’ın dikkatini çeken O’Brien ile konuşurlar. Onun sayesinde Emmanuel Goldstein’in örgütüne dâhil olurlar. O’Brien, Winston’a örgütün öğretilerinin olduğu bir kitap ulaştırır. Fakat tam o dönemde Nefret Haftası başlar. Winston, kitabı okumak için Mr. Charrington’ın antika dükkânında kiraladığı odaya gider. Julia ile birlikte kitabı okur ve sohbet ederler. Tam bu sohbet esnasında çerçevenin arkasına gizlemiş tele ekran onları ele verir yakalanmışlardır. İçeri siyah üniformalı insanlar girer ve ikiliyi ayırırlar. Winston’ın aklında Mr. Charrington gelir. O esnada kapıda belirir. Winston onun bir düşünce polisi olduğunu çok geçte olsa anlamıştır.

Julia ve Winston ayrı odalarda hapis tutulurlar. Yanına birçok insan gelir gider bu insanların hepsi 101 numaralı odadan çok korkmaktadır. O’Brien ve içeriye giren bir görevli onu bayıltır ve 101 numaralı odaya götürür. Elektrik ve daha birçok işkence gören Winston son olarak kafasını fareler ile dolu bir kutuya sokma fikriyle karşı karşıya kalır. En büyük korkularından olan fareleri mi seçecektir, aşkı Julia’yı mı koruyacaktır? Julia’yı satar ve bir süre sonra artık onu izleyen bir şey olmadan dışarı çıkar. Beyni tümüyle yıkanmıştır ve kendisi de hiçbir şey hakkında düşünmemenin, partinin gösterdiği yolda gitmenin en mantıklı seçim olduğu anlamıştır. Aynı şekilde Winston’ı satan Julia ile karşılaşır bir süre sonra. İkili bir yere oturup muhabbet ederler. Sonra bir daha bir araya gelmeyecek şekilde birbirlerinden ayrılırlar.

Kitabın başında tüm kalbiyle “Büyük Birader”den nefret eden Winston artık ona gönülden bağlıdır. Parti ne diyorsa doğrudur, en güvenilir kaynaktır.

Biraz da kahramanlarımızı inceleyelim.

Winston Smith: Kısa boylu, çelimsiz, Pembe yüzlü, açık saç rengine sahip bir adamdır. Dış parti üyesidir. Gerçek Bakanlığı’nda çalışır. Bakanlıktaki görevi Büyük Birader’in ve hükümetin daha önce yaptığı tahminleri ve bildirilerini değiştirerek geçmişi değiştirmektir. Geçmişine dair çok net hatıraları yoktur. Annesini ve küçük kardeşini kendi açgözlülüğü yüzünden kaybettiğine inanır. Kendi içinde sistemin yalanlarını ve hilelerini fark eder ve doğruyu bulma arayışına girer. Bu arayış Winston’a kısa süreli farklı bir hayat sunsa da Düşünce Polisinin eline düşmekten kurtulamaz. Uğradığı işkenceler sonucu birçok inancından vazgeçer. Son tutunduğu Julia’ya olan aşkını da sattıktan sonra sistemin istediği gibi bir vatandaş olarak hayatına devam eder.

Julia: Yirmi yedi yaşlarında, gür siyah saçlı, yüzü çilli, atletik bir kızdır. Seks Karşıtı Gençlik Birliğine üyedir. Gerçek Bakanlığı’nda çalışmaktadır. Çevresindekilere uygun bir vatandaş izlenimi bıraksa da esasen öyle değildir. Sistemin açıklarından faydalanarak hayatını sürdürür. Zevklerine düşkün, hayatı yaşamayı seven bir kadındır.

O’Brien: Kalıplı, sağlam bir görünüşe sahip olan, kalın boyunlu, aptal suratlı biridir. İç Parti üyesidir. Bu durum onu diğerlerine karşı üst konumlara yerleştirir. Winston, romanın başlarında O’Brien’ın da kendisi gibi düşünce suçlusu olduğunu düşünür. Ancak O’Brien Büyük Birader’in destekçilerinden biridir. Winston yakalandığ