Hititler, Hurriler, Urartular, Kimmerler, Asur, Medler, Persler ve Büyük İskender...
Ermeniler, Sakalar, Arsaklılar, Abbasiler, Bizans, Sökmenli Devleti, Ani Atabekleri, Cengizliler, İlhanlılar ve Moğol  Aksak Timur ....
Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlılar... 
Görüldüğü gibi topraklarında bir çok uygarlığı barındıran bölgenin Karakilise, Karaköse, Şorbulak isimleri olmuş. 1927 yılında Ağrı ismi ile il olarak kabul edilmiştir.
 

Ağrı Dağından dolayı ilimizin adı Ağrı olmuştur. Peki Ağrı Dağının adının anlamı nedir?
Yakut dilinde 'Ağr' denmiş ki  'Kocaman' anlamındadır. 
Selçuklularda 'Eğri Dağ'
Araplarda 'Cebelülharis'
Ermeniler 'Massis'
Batılılar 'Ararat' demişler.
 

Bir başka rivayete göre de 'ağ' ve 'rı' ekleri ayrı incelenmeli. Zira Ağrı dağı Büyük Ağrı ve Küçük Ağrı olarak iki adettir ve büyük olan 'Ağ'-ak, beyaz anlamında ve dişi ana, 'rı' ise ire yani erkek ata anlamında olarak adlandırılmış. Muhtemelen bir efsane kaynaklı.
 

Eski Ahitte Nuh tufanı sonrası geminin Ararat'a oturduğunun yazılı olduğu iddia ediliyor ve Batılılar buranın da Ağrı Dağı olduğuna inanıyorlar.  Neden iddia ediyorlar ifadesini kullandım, çünkü sadece sessiz harfler olarak geçen RRT harfleri sesli harflerle birleştirilerek ARARAT yapılmış. Ama bazı tarihçilere göre RRT harfleri farklı sesli harflerle birleştirildiğinde aslında URARTU olarak okunuyor. Bana daha mantıklı geliyor.
 

Sonuçta ilimiz için 'Kocaman' anlamına gelen Ağrı kelimesini kullanmayı tercih etmişiz.
*Not: Kayıtlarda Marco Polonun 'Hiç çıkılamayacak' dediği Ağrı Dağına ilk kez 1829 yılında çıkılmıştır.