Frigler, Megaralılar, Traklar, Makedonlar, Bitinya Krallığı, Romalılar, Selçuklular ve Osmanlının izleri mevcuttur.

Megaralılar zamanında kurulan kentin adı Astakos'dur.
Bitinya Krallığı zamanında Kral Nikomedes adına Nikomedia denir ve oldukça büyük bir şehir haline gelir.
Romalılar zamanında şehir dünyanın 4. büyük şehridir.

Orhan Bey'in uçbeylerinden Açakoca tarafından alındığı için adı Kocaeli'dir. Kocaeli, Akçakoca'nın yurdu anlamındadır.
Osmanlılar zamanında ilk önceleri adı İznikmid'dir. İznik'in komşusu anlamındadır. Bu kelime zamanla İzmid'e döner.
1888 yılına kadar İstanbul'a bağlıdır. 1924 yılında Kocaeli il, İzmit merkezi olur.