Hititler, Frigler, Bitinya Krallığı, Kimmerler, Persler, Makedonlar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlının izleri mevcuttur.
Frig zamanında bir ırmak tanrısı kabul edilen Saggarios, kente adını verir.

Merkezi Adapazarı, 16. yüzyılda köy olarak Ada veya Adaköy adıyla kurulur. Yerleşim yerine ulaşmak için her iki yönden de  Sakarya nehrinin kolundan geçmek gerektiği için Ada adı verilir. Zamanla önemli bir alışveriş merkezi olur ve adı Ada Pazarı olarak değişir.

Adapazarı, Osmanlı döneminde Bolu Eyaletinin İzmit Sancağına bağlıdır. Kırım ve Kafkasya göçmenlerinin yöreye yerleştirilmeleri, demiryolları, toprağının verimliliği ve ticaret nedeniyle genişler ve gelişir. 1868 yılında Belediyesi kurulan bir ilçedir.
1954 yılında Kocaeli ilinden ayrılarak Sakarya adı ile il olur.