Asurlular, Medler, Gutiler, Persler, Selevkoslar, Sasaniler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Eyyübiler, Akkoyunlular ve Osmanlının izleri mevcuttur.

Bir rivayete göre adı, Şehr-i Nuh anlamına gelir. (Nuh peygamberin şehri). Zamanla Şernah, Şırnek ve Şırnak olur.

Cizre ilçesinin adı, cezire yani ada (Dicle nehrinden dolayı) kelimesinden gelir.
Silopi ilçesinin eski adı tepecik anlamına gelen Girik'tir. Bir zamanlar Guti imparatorluğunun başkenti olan Bajarkard burada kurulur. Ayrıca Nuh Peygamberin gemisinin ilçedeki Cudi Dağında olduğu da bir rivayettir.

Kabul edilen görüşe göre adını Şırnak aşiretinden alır. Ne anlama geldiğine dair kesin bulgu yoktur.

Osmanlı döneminde Şırnak adı bir köy olarak geçer. Önce Diyarbekir ve sonra Bitlis Vilayetinin Siirt sancağının bir köyüdür. Sonra Mardin Livasına bağlı bir sancak olur.
Cumhuriyet döneminde 1990 yılına kadar Siirt ilinin ilçesidir. Aynı tarihte il olur.