İlk­çağ'da kurşun metalurjisi, 19. yüzyıl­daki üretim düzeyine ulaşmıştı. Açık ocaklardan yılda 80 bin ton maden filizi çıkartma ve bunu kavurma yön­temiyle saflaştırma, Dünya atmosfe­rine 400 ton kurşun partikülü saçıl­masına neden olmuştu. Son yıllarda gerçekleştirilen bir başka araştırma ise, İsveç göllerinde biriken tortula­rın, hava kirliliğinin izlerini taşıdığı­nı gösterdi. Bu, kuşkusuz insanlık ta­rihinde karşılaşılan ilk "sınıraşırı" hava kirliliğiydi...

Genellikle sanılanın tersine, çevre kirliliği 19. yüzyıldaki "sanayi devri­mi" ile doğmamıştı; zaten çok eski çağlardan beri vardı. Güney Paris Üniversitesinden çevrebilim uzmanı Prof. François Ramade, durumu şöy­le açıklıyor: "Hava kirliliği yakın çağlarda ortaya çıkmış bir olgu de­ğil. Tarihin bilinmeyen çağlarından beri var. Çünkü, ateşe egemen olma­yı başaran insan, doğal çevresini ina­nılmaz boyutlarda yıkmaya başladı. Ormanların bilerek yakılması da Batı Afrika ve Güneydoğu Asya'da bozkır alanlarının genişlemesiyle so­nuçlandı."

Orman yangını, tarihöncesi insanı­nın sık sık tutulduğu sinüzit ve antra­koz (akciğerlerde siyahlaşma) gibi hastalıkların başlıca nedeniydi. Ayrı­ca, bu düşüncesiz avcılar, mamut ya da eski Amerika bizonu gibi türlerin soyunu da kuruttular. Yaklaşık 8000 yıl önce tarıma geçme, ekosistemin fakirleşmesine, çölleşmeye ve orman örtüsünde geri çekilmeye yol açtı. Bu durum, en çok Ortadoğu'da ve Avrupa'da gözlemlendi. Milyonlarca yıl boyunca, bu olgulara ek olarak hava kirliliği de organik, yerel ve serpinti kaynaklı her durumda öne­mini korudu. Doğa ise, her defasında kendini yenileme ve düzenleme sis­temlerini harekete geçiriyordu.