Kirlenmenin birinci büyük kaynağını, Ortaçağ kentlerinde yoğunlaşan insan kaynaklı atıklar oluşturuyordu. Kentlerde, sokak süpürücülerinin "Suları temiz tutun!", "Yerleri kirletmeyin!" diye bağırmalarına, günlük yaşamın akışı içinde pek aldıran da yoktu. Çünkü, hemen herkes çöplerini ve dışkılarını kapıdan, pencereden sokaklara savuruyordu. Kentler, dışkıların her köşeyi doldurduğu çirkef kuyularına dönmüştü. Bu pisliği kent dışına atmak için harcanan çabalar da hep boşa gidiyordu. 12. yüzyılda, Fransa'da Philıppe Auguste sokaklardaki iğrenç atıkların kaldırılmasını emreden ilk kral oldu. Ama kentliler, bu buyruk üstüne dışkılarını akarsulara attılar ve kentlerin ana içme suyu kaynaklarını kirletmeye başladılar.
Ortaçağ, kentsel kirlenmenin dışında, kirlenmenin ikinci büyük kategorisiyle de tanıştı. Bunun kaynağını ise, yeni yeni kurulan atölyelerle fabrikalar oluşturuyordu. Fransız tarihçi Jean Gimpel, "Ortaçağ'ın Sanayi Devrimi" adlı kitabında "Ortaçağ'da çevre çoktan sanayileşmişti" diyor. Kömürün, daha doğrusu taşkömürünün günlük yaşama girmesi, kentlerdeki havayı önemli ölçüde kirletiyordu. 1257'de İngiltere Kraliçesi Aquitanyalı Alienor, Nottingham Şatosu'nu terketti; gerekçesi "bu sanayi kentinin pis kokulu dumanından rahatsız olmak"tı.
İngiltere de hava ve su kirliliği hakkında buyruk ve yasaklar…
O dönemde kömür iyi yakılamadığı için, bacalardan asfaltsı koyu renk dumanlar ve kötü kokular yayılıyordu. Bu durumun suçluları ise kireç ocakları, dökümhaneler ve cam atölyeleriydi. Tarihte ilk kez, 1307'de İngiltere kralı, hava kirliliği hakkında bir buyruk çıkararak kireç ocaklarında kömür kullanımını resmen yasakladı. Ama bu da soruna bir çözüm getirmedi. Ardından Fransa'da VI.Charles, 1392'de bacalardan "pis kokulu gazlar" salınmasını yasakladı. Bu arada, İngiliz Parlamentosu 1388'de hava kirliliğine karşı ilk ulusal yasayı kabul etti. Yasa, hava kadar suyu da güvenceye alıyor, her tür çöpün ırmaklara boşaltılmasını yasaklıyordu. Çünkü bu çağda akarsulardaki kirlilik önemli boyutlara ulaşmıştı. Hayvan artıkları, özellikle sepicilerin deriyi işlerken kullandıkları tannik asit gibi kimyasal maddelerle kireç, su kirliliğinin başlıca nedenleriydi.
Yorumlar
kirilik değil kirlilik
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız