Temmuz 01, 2025

KİRİLİK (III)

Kirlenmenin birinci büyük kayna­ğını, Ortaçağ kentlerinde yoğunlaşan insan kaynaklı atıklar oluşturuyordu. Kentlerde, sokak süpürücülerinin "Suları temiz tutun!", "Yerleri kirlet­meyin!" diye bağırmalarına, günlük yaşamın akışı içinde pek aldıran da yoktu. Çünkü, hemen herkes çöpleri­ni ve dışkılarını kapıdan, pencereden sokaklara savuruyordu. Kentler, dış­kıların her köşeyi doldurduğu çirkef kuyularına dönmüştü. Bu pisliği kent dışına atmak için harcanan çabalar da hep boşa gidiyordu. 12. yüzyılda, Fransa'da Philıppe Auguste sokaklardaki iğrenç atıkla­rın kaldırılmasını emreden ilk kral oldu. Ama kentliler, bu buyruk üstü­ne dışkılarını akarsulara attılar ve kentlerin ana içme suyu kaynaklarını kirletmeye başladılar.

KİRİLİK (III)

Ortaçağ, kentsel kirlenmenin dı­şında, kirlenmenin ikinci büyük ka­tegorisiyle de tanıştı. Bunun kaynağını ise, yeni yeni kurulan atölyelerle fabrikalar oluşturuyordu. Fransız ta­rihçi Jean Gimpel, "Ortaçağ'ın Sana­yi Devrimi" adlı kitabında "Orta­çağ'da çevre çoktan sanayileşmişti" diyor. Kömürün, daha doğrusu taş­kömürünün günlük yaşama girmesi, kentlerdeki havayı önemli ölçüde kirletiyordu. 1257'de İngiltere Krali­çesi Aquitanyalı Alienor, Notting­ham Şatosu'nu terketti; gerekçesi "bu sanayi kentinin pis kokulu dumanın­dan rahatsız olmak"tı. 

KİRİLİK (III)

İngiltere de hava ve su kirliliği hakkında buyruk ve yasaklar…

O dönemde kömür iyi yakılamadığı için, bacalardan asfaltsı koyu renk dumanlar ve kötü kokular yayılıyordu. Bu duru­mun suçluları ise kireç ocakları, dö­kümhaneler ve cam atölyeleriydi. Tarihte ilk kez, 1307'de İngiltere kra­lı, hava kirliliği hakkında bir buyruk çıkararak kireç ocaklarında kömür kullanımını resmen yasakladı. Ama bu da soruna bir çözüm getirmedi. Ardından Fransa'da VI.Charles, 1392'de bacalardan "pis kokulu gaz­lar" salınmasını yasakladı. Bu arada, İngiliz Parlamentosu 1388'de hava kirliliğine karşı ilk ulusal yasayı ka­bul etti. Yasa, hava kadar suyu da güvenceye alıyor, her tür çöpün ır­maklara boşaltılmasını yasaklıyordu. Çünkü bu çağda akarsulardaki kirli­lik önemli boyutlara ulaşmıştı. Hay­van artıkları, özellikle sepicilerin deriyi işlerken kullandıkları tannik asit gibi kimyasal maddelerle kireç, su kirliliğinin başlıca nedenleriydi.

Yorumlar

  • kirilik değil kirlilik

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

Renkler ve Işınım Enerjisi

Renkler ve Işınım Enerjisi

Yıldızlardan Renklere: SPEKTRUM

Yıldızlardan Renklere: SPEKTRUM

Sıcaklık ve Işınım

Sıcaklık ve Işınım

Madenciliğe Farklı Bir Bakış Açışı: Asteroit Madenciliği

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

İnsan ve Değişimi

probiyotik

Renkler ve Işınım Enerjisi

bubble30
Nielawore

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun