Bazı insanlar büyük başarılar gösterebilirler. Bu büyük başarıların da bir şekilde ödüllendirilmesi gerekir. Bu ödeme ille de maddi olmak zorunda da değil. Önemli olan hak edilenin verilmesidir. Ancak tarihte bazı zamanlarda başarılı insanların haklarını alamadıkları zamanlar olmuştur. Hak verilmediği zaman ise bir toplum için olabilecek en kötü iki senaryo vardır.
Birinci ve kesin olan senaryo hak edene hakkı verilmeyen bir toplulukta bir daha aklı başında kimse büyük işler yapmak istemez. İkinci senaryo ise hakkını alamayanların isyan etmesi. İsyan her zaman olacak diye bir şey yok ama isyan edilen zamanlar da olmuştur. Hak edene hak ettiğini vermek gelişmenin en kritik şartlarından birisidir.
Çünkü akıllı, zeki ya da yetenekli insanlar genellikle haklarını alabilecekleri ortamlarda kendilerini göstermeyi ve çalışmayı tercih ederler. Hak edenin hakkı verilmediği zaman çöküş kaçınılmaz hale gelir. Çünkü hakkını alamayan insanlar haklarını alabilecekleri başka yerlere gitmeyi tercih ederler. Hak edenin hakkının verilmemesi beyin göçünün en önemli sebeplerinden birisidir.
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız