Menemen Olayı (Kubilay Olayı), İzmir'in Menemen ilçesinde 23 Aralık 1930 tarihinde, askerliğini yedek subay olarak yapmakta olan öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay'ın başı kesilerek ve yardımına koşan bekçiler Hasan ve Şevki'nin cumhuriyet karşıtı, şeriat isteyen bir grup tarafından öldürülmesidir. Cumhuriyet tarihinin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilen bu gün; şeriat ile laiklik arasındaki mücadeleyi vurgulamaktadır. 

Olaydan dört gün sonra, Dolmabahçe Sarayı’nda Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün başkanlığında bu konuda bir toplantı yapılmış, 28 Aralık 1930'da orduya gönderdiği başsağlığı telgrafında, "mürtecilerin gösterdiği vahşet karşısında Menemen’deki ahaliden bazılarının alkışla tasvipkâr bulunmalarının bütün cumhuriyetçi ve vatanperverler için utanılacak bir hadise" olduğunu belirtmiştir.

31 Aralık 1930 tarihinde Menemen ilçesi ile Manisa ve Balıkesir’in merkez ilçelerinde 1 Ocak 1931’den itibaren 1 ay süre ile Fahrettin Altay komutasında sıkıyönetim ilan edilmiş ve 1. Kolordu Komutan Vekili General Mustafa Muğlalı başkanlığında bir Divanıharp kurulmuştur.

7 Ocak 1931 tarihinde yine Mustafa Kemal Paşa başkanlığında ikinci bir toplantı yapılmış, olaya doğrudan veya dolaylı katılan 105 sanık; anayasayı cebren tağyir, eyleme iştirak ve azmettirme; Derviş Mehmet'in mehdilik iddiasıyla harekete geçtiğini bildikleri halde zamanında hükümete haber vermeme veya tekkelerin seddinden sonra tarikat ayini icra ettikleri suçlamalarıyla 15 Ocak 1931'den itibaren Divanıharp'te yargılanmaya başlanmış ve idam cezası dahil olmak üzere çeşitli cezalara çarptırılmışlardır.

26 Aralık 1934 tarihinde Menemen'de üzerinde "İnandılar, dövüştüler, öldüler. Bıraktıkları emanetin bekçisiyiz." yazılı iki bekçi ve Kubilay için anıt dikilmiştir.

Vatanı kurtarmak ve savunmak için canını ortaya koyan başta Ulu Önderimiz Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, kahraman silah arkadaşları ve aziz şehitlerimizi saygı, sevgi, minnet, özlem ve rahmetle anıyoruz.