Osmanlı İmparatorluğu yalnız askeri sahada değil, o devrin imalat sektöründe de söz sahibiydi. Osmanlı döneminde dokuma, dericilik ve bunlarla bağlantılı olarak boyacılık oldukça gelişmişti. Bursa’da dokunan kumaşlar, Çin’den Mısır’a, İran’dan İsveç’e kadar her yerde aranan ürünlerdi.
XVI. Yüzyıl sonlarında, III. Murat zamanında, Osmanlı İmparatorluğu’na İngiltere tarafından elçi olarak gönderilen W. Harborne’nın sanayi casusluğu görevi de verilmişti. İngiliz elçisine, kumaşları maviye boyamakta kullanılan çivit otunun tohumunun İngiltere’ye getirilmesi, Türklerin kumaşlarını boyadıkları boyanın nasıl hazırlandığının öğrenilmesi, boyacılıkta kullanılan otların tespit edilmesi ve boyacılık sanatının öğrenilmesi görevleri de verilmişti.
Osmanlı kumaş boyaları ile Fransızlar da ilgilenmiş, hatta XVIII. Yüzyıl ortalarında Osmanlı İmparatorluğu’ndan işçi götürerek ülkelerinde bir fabrika kurmuşlardı. Fransızların XVIII. Yüzyıl ortalarında ilgilendikleri bir diğer üretim alanı da Osmanlı kumaşlarıydı. Fransız yönetimine sunulan bir raporda, Osmanlı kumaşları ve üretildikleri yerler hakkında uzun uzun bilgi verilmekte, altın ve gümüş işlemeli kumaşların nasıl dokunduğu ve tellerin nasıl çekildiği anlatılmaktaydı.
İmparatorluğa gelen yabancı tüccarların can ve mal emniyeti sağlanır, mal alıp satabilmeleri için seyahat serbestisi verilirdi. Bu tüccarlara XVIII. Yüzyıl’dan itibaren ‘müstemin’ denilmiştir. Osmanlı topraklarında veya kara sularında, eşkıya ve korsanların saldırısı sonucu malını kaybeden tüccarın zararı devlet tarafından karşılanırdı.
Osmanlı ülkesinde ölen bir yabancı tüccarın yanında bulunan mallarının, mirasçılarına intikal etmesi için gerekenler de devlet eliyle yapılırdı. Yabancı tüccarlar ile Osmanlı tebaası arasındaki davalar, Osmanlı mahkemelerinde görülürdü. Ancak dava sırasında tüccarın mensup olduğu milletin tercümanının da bulunması gerekliydi. Ayrıca yabancı tüccarlar, alışverişlerini, borç ve alacak durumlarını, o yerin kadısına müracaatla mahkeme siciline işletirlerdi. Savaş zamanlarında harbe girilen devletin tüccarlarının malları, bulundukları yerin kadısı tarafından envanteri yapılarak muhafaza altına alınırdı.
Yorumlar
Avrupalılar çok fena
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız