Günümüzden 124 yıl önce, Osmanlı devleti, uzun tarihinin en büyük savaş sınavını verirken, Tuna yalılarından Yeşilköy'e, Kafkas dağlarından Erzurum'un Aziziye tabyalarına uzanan savaş cephelerinde, bu cephelerin gerisindeki Rumeli ve Anadolu bölgelerinde de açlık, kıtlık, göç olguları yaşanıyordu. Tarihçilerin 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı başlığıyla verdiği, Rumi 1293 yılında başladığı için de '93 Harbi' denilen ve 10 ay süren bu savaş boyunca, ağır seferberlik koşulları yaşanmış; silah altına alınanlar cephelerde erirken sivil halk da işgal, baskın, çete, soygun, ricat, göç, açlık, soğuk, salgın karabasanına tutsak olmuştu.

Cephelere asker, cephane, erzak sevki, yaralıların tedavisi, on binlerce Rumelilinin kış ortasında göçmen olması, Rus ordularının Edirne'yi işgal ederek Çatalca'ya inmesi, Grandük Nikola'nın Ayastefanos'ta (Yeşilköy) karargâh kurması, korku uyandırdı. İstanbul'a akan göçmenler, camileri, medreseleri, meydanları doldurdu; teneke, tahta barakalardan göçmen mahalleleri oluştu. Bu durumda, halka moral vermek düşüncesiyle, Gazi Osman Paşa'nın Plevne savunması, Doğu cephesindeki başarılar, büyük birer zafer gibi açıklandı; bunlar için destanlar, türküler yazıldı. 93 Harbi'nin tahribatı öylesine ağır olmuştur ki, bu felâketi ve 40 yıl sonraki seferberliği -I. Dünya Savaşı'nı- yaşayanlar, ilkine, 'Büyük Seferberlik' demişlerdir.

93 Harbi, bir bakıma Çarlık Rusya'sının Osmanlı devletini yutma, 20 yıl önceki Kırım Harbi'nin intikamını alma projesiydi. Üstelik, Kırım Savaşı'nda, 'Düvel-i Muazzama'nın desteği sayesinde, zafer kazanan Osmanlı ordusu, bu kez yalnızdı; iç siyaset çalkantılı bir süreçten geçiyordu, halk ise 1873-1875 kıtlıkları nedeniyle aç ve umutsuzdu.