Konfederasyon tarafı zırhlı gemisinin yapımına 1861 yılında başlamıştı. Ancak böyle bir geminin motorunun yapımı o dönemde Konfederasyon tarafının elindeki imkanlarla bir yıl kadar sürmüştü. Bu yüzden ilk Konfederasyon zırhlısı 1862 yılında bitirilebildi. Biten zırhlı geminin adı ise CSS Virginia oldu. Bu geminin zırh kalınlığı 102 milimetreye kadar çıkabiliyordu. Ancak Konfederasyon tarafının zırhlı gemi çalışmalarından Birlik tarafı da haberdar olmuştu.

Konfederasyon tarafının zırhlı gemi çalışmaları Birlik tarafında büyük şaşkınlığa sebep olmuş ve Birlik tarafını harekete geçirmişti. 1861 yılında kendi zırhlısını üretmek için çalışmalara başlayan Birlik tarafı 1862 yılının başlarında Konfederasyon tarafından daha erken bir tarihte kendi zırhlısını bitirebildi. Birlik tarafının zırhlısının adı ise USS Monitor’du. USS Monitor CSS Virginia’ya kıyasla daha kalın bir zırha sahipti. Yer yer 203 milimetreye kalınlığa ulaşan bir zırhı vardı. Ancak uzunluk olarak CSS Virginia’dan daha kısaydı. USS Monitor’un uzunluğu 54 metre kadardı.