Zamanla Bulgaristan, Yunanistan, Sırp ve Ulah memleketlerini, Arnavutluk’u, Bosna ve Her­sek'i, Macaristan'ın büyük bölümünü kapsayan Osmanlı topraklarında yaşayan Hıristiyan aile­lerden, üç beş yılda bir, Devşirme Kanunu'na göre, 8 ila 20 yaşları arasındaki sağlıklı “seçmece” gençler devşirilmesi, 17. yüzyıl sonlarına kadar sürmüştür. Osmanlı belgelerinde, “esnaf-ı tâife- i döğşürme-i gulâman” olarak geçen devşirme oğlanlarını, 16. yüzyıla kadar beylerbeyleri, san cakbeyleri ve kadılar devşirirlerken, bu işlemin giderek iltimas ve rüşvete bulanması üzerine, merkezden, Yeniçeri ağasının onayı ile ocağın büyük zabitlerinden, her bölgeye ayrı ayrı devşirme eminleri atanmaya başlanmışsa da, rüşvetle oğlan vermekten kurtulma, önlenememiştir.

Bunlar, kendi devşirme alanlarındaki yerleşim yerlerini gezip, köyle re tellallar çıkartarak Hıristiyan çocukları, babalarıyla birlikte ve başlarında köy papazı, papazın elinde de vaftiz defteri olmak üzere, kadılık merkezine getirtirlerdi. Kadı'nın, sipahi ağalarının, köy kethüdalarının da hazır bulunduğu şer'i mecliste, “kırk ha nede bir oğlan” hesabıyla, ayrıca evliler, yaşı on dördün altında, on sekizin üstünde olanlar, tek çocuklar, sağlıksızlar, çelim siz ve çirkin olanlar, keller, sığırtmaçlık ve çobanlık yapanlar, yetim ve öksüzler hariç tutularak seçim yapılır; seçilenlerden, endamlı, güzel yüzlü, zeki ve soylu olanlara, ileride saraya kaydırılmaları için, eşkâllerinin (fiziksel özelliklerinin) yazıldığı defterlere işaret konurdu.

Bu defterlere vücut özellikleri, köyleri, baba ve ana adları yazılan devşirme oğlanları, yüzer, yüz ellişer kişilik “sürü” ler halinde sürücülere teslim edilirdi. Anadolu'daki Rum ve Ermeni Hıristiyanlardan da zaman zaman devşirme oğlanı toplanmış tır ki, Mimar Sinan bunlardandır. 1616 ve 1626'da iki kez sadrazam olan Halil Paşa, Maraş dolaylarından devşirilmiş bir Ermeni idi.