31 Ekim 1918'de Mondros Ateşkesiyle Osmanlı Devleti ke­sin yenilgiyi ve tam teslimiyeti kabul edince, Birinci Dünya Sa­vaşı'na girişin sorumlusu sayılan İttihatçı liderler toplu halde Av­rupa'ya kaçtılar. Bir numaralı suçlu sayılan Enver Paşa, arka­daşlarından- özellikle Talat ve Cemal Paşalardan- ayrılıp, başlatmış oldukları evrensel İslam ayaklanması girişimini kendi ba­şına gerçekleştirmek için önce Almanya'da sonra Rusya'da te­maslara girişti, hatta Bolşevik­lerle iş birliğinden kaçınmadı.

Asıl amacı, Anadolu'da başla­yan ve başında Mustafa Kemal Paşa'nın bulunduğu “Milli Mü­cadele'nin liderliğini” ele geçir­mekti. 1914- 1918 savaşı sırasında ve sonunda kaybedilenler o ka­dar büyüktü ki, İttihat ve Terak­ki'nin en damgalı yandaşları bi­le, o ismi artık kullanmak iste­miyorlardı.

 Nitekim Sivas Kong­resi'ne katılan üyeler “fırkacılık ve İttihatçılık yapmayacakları” konusunda daha başlangıçta yemin etmişlerdi. Ancak İttihatçı­ların komitacılığı zor aşılır bir güçtü ve Talat ile Cemal Paşala­rın aksine Enver, örgütünü- ken­di kendini lağvetmiş olsa da­ kullanmaya çalışmaktan geri kalmadı. Herhalde Napolyon'un Elbe adasındaki sürgününden geri dönüp tekrar ordularının başına geçişini hayal edindi sanırım.