Enver mevcut duruma nesnel yaklaşamayacak bir yapı­daydı. Şevket Süreyya Ayde­mir'in dediği gibi, “Ruhi duygu­ları bakımından samimiydi ama şartların idraki bakımından his­siydi”.

Enver, Rusların Moskova'ya dönmesi yolundaki ısrarlarına kulak asmadı. Halife'nin dama­dı ve Leşkerbaşısı (Başkumanda­nı) diye ayağına kapananlara inanır, "Hakanların hakanı Haz­reti Gazi Padişah" diyenlerden hoşlanır, umutlanırdı. Ama bu arada onun da ceditci olduğunu anımsatan, Abdülhamit’i devirmiş olduğunu yineleyenlerin çokluğu dikkatlerden kaçmazdı.

Yanlarına indiği Lakeyler, Enver dâhil tüm yandaşlarının silah ve cephanelerini almadan onları misafir etmemişlerdi. Ce­ditci olmalarından öylesine huy­lanmışlardı ki Müslüman olup olmadıklarını saptamak için, “di­ni imtihan” bile yapmışlardı. Hatta resme karşı olduklarını fark ettiğinden Enver, çok sevdi­ği karısının ve çocuklarının fo­toğraflarını dahi yakmak gereği­ni duymuştu.