Türkçeyi Yunan harfleriyle yazıp okuyan ve Türkçe konuşan Ortodokslara Karamanlı adı veriliyor. Bu adın kökeni hakkında farklı görüşler var. Bunlar arasında ismin kökeninin Karamanlıların yaşadıkları yörenin adından kaynaklandığını söyleyen görüş yaygın kabul görür. İlkçağdan ortaçağa dek Anatolikon, ortaçağdan yakınçağa kadar da Karaman diye anılan yöre günümüzdeki Kayseri, Niğde, Nevşehir, Konya ve Karaman illerini kapsar. Ancak Türkçe konuşan Ortodokslar, Anadolu'da sadece bu yörede değil, Karadeniz'den Akdeniz'e, İç Anadolu'dan Ege'ye kadar pek çok bölgede yaşamışlardı.
Yakın dönemlere kadar kimi Yunan tarihçiler Karamanlıların, kültürel açıdan Türkleşmiş ancak etnik açıdan Yunan olduğunu, kimi Türk tarihçilerse Hıristiyanlaşmış Türkler olduğunu ispatlamaya odaklandı. Kanıtlanması eldeki verilerle hiç de kolay olmayan bu köken tartışması, kendini Türkçe ifade eden, Osmanlı-Türk âdetlerine yakın bir yaşam tarzı sürmüş olan bu Ortodoksların zengin ve benzersiz kültürüne yönelik araştırmalara neredeyse her zaman hâkim olmuştur. Araştırmacı gazeteci Bruce Clark, 2008'deTürkçeye çevrilen İki Kere Yabancı adlı kitabında kanaatini şöyle İfade ediyor:
"Bir Kapadokya köyündeki Osmanlı Hıristiyan köylüsü hayatının bazı alanlarında Rum Ortodoks Patrikhanesi'nin yetkisine uygun hareket etmek zorundaydı: Sadece dinsel yaşamı değil, eğer varsa eğitimi, doğum, evlenme ve ölüm törenleri de Rum Ortodoks patriğinin yetki alanı içindeydi. Ama o aynı zamanda padişahın tebaasıydı ve padişahın Anadolu tebaasının büyük bölümüyle aynı dili konuşuyordu; yani bir başka deyişle Türk'tü. Onun gerçekte Türk mü yoksa Yunanlı mı olduğunu sormak neredeyse cevabı olmayan bir soruyu sormak demektir. Çünkü bu sözcükler bugünkü anlamlarıyla 19. yüzyılda mevcut değildi."
Anadolu'da yaşayan Karamanlılar Lozan Antlaşması gereğince zorunlu mübadeleye tabi tutularak Yunanistan'a gönderildi. Bu sözleşmenin dışında tutulan, İstanbul'da yaşayan Karamanlılar ise Varlık Vergisi, 6-7 Eylül olayları sonrası sayıları biraz azalsa da esas olarak 1964'te patlak veren Kıbrıs olayları sonrası hükümetin ülkede yaşayan Yunan uyrukluları sınır dışı etme karan akabinde hemen tümüyle Türkiye'den ayrılmak zorunda kaldı. Yunanistan'a giden Karamanlılar, büyük acılar çekti, horlandılar, itelendiler. Ancak üçüncü kuşakla birlikte tam olarak kabullenildiler. Ancak dedelerinin topraklarını hiç unutmadılar.
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız