Bugün dünyaya baktığımızda insanların dünyada yoğun olarak yaşadıkları yerler genel olarak şehirlerdir. Dünyanın tamamına baktığımız zaman tüm dünyada yaşayan insanların yaklaşık yarısının şehirlerde yaşadıkları görülmektedir. Bu oran gelişmiş ülkeler ve bölgelerde daha da artmaktadır. Ancak insanlar neden şehirlerde yaşıyorlar? Ya da daha iyi bir soru sorayım. İnsanlar ne zamandan beri şehirlerde yaşıyorlar ve neden ilk şehirler kuruldu? Bu yazıda bu soruların cevabına gelin biraz göz atalım.

 

Şehir Neye Denir?

Ancak ilk önce şehir kavramının ne anlama geldiğini kısaca anlayalım. Günümüzde şehirler kabaca belli bir nüfus yoğunluğuna ulaşmış, eğitim düzeyinin kırsal kesimlere göre daha yüksek olduğu, nüfusunun çeşitli iş alanlarıyla uğraştığı yerleşim merkezi olarak tanımlanır. Ancak şehirlerin şehir olma kriterleri günümüzde ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir.

Peki İlk Şehirler Neden ve Ne Zaman Ortaya Çıkmıştı?

İlk şehirlerin ortaya çıktığı zaman hakkında farklı görüşler olsa da en kabul edilen bilgi ilk şehirlerin Mezopotamya’da Sümerler tarafından yapıldığıdır. Sümerler ilk olarak M.Ö. 4500’lü yıllarda ilk şehirleri kurdular. Sonrasında dünyanın farklı bölgelerinde de şehirler kurulmaya başlandı. Şehirlere duyulan ihtiyaç ise yaşamaya uygun iklim şartlarının olduğu, sulak alanlara ve tarım yapılabilecek arazilere yakın olan yaşam alanları bulmak için ortaya çıktı. İnsanlar genel olarak yaşanabilir iklim şartlarının olduğu, su bulabilecekleri ve tarım yapabilecekleri alanlarda toplanmaya başladılar. Bunların dışında insanlar başka uygarlıklara karşı ya da doğanın sunduğu tehlikelere karşı daha güvende olmak istediler. Güvenlik ihtiyacı da insanların şehirleşmesinde çok önemli bir sebeptir.

Ortaya çıkan ilk şehirlerin nüfusu günümüze göre oldukça azdı ve günümüzdeki şehir kriterlerinin pek çoğunu karşılayacak durumda değildi. Hatta ilk şehirler günümüzde daha çok köyleri andırmaktaydı. Ancak kendi dönemleri için ilk şehirler insanlar için en güvenli ve en yaşanabilir alanlardı. Şehir kavramı zaman geçtikçe değişti. Şehirler büyük ticari faaliyetlerin yapıldığı alanlar haline geldi. Sanayi Devrimi ile üretim imkanlarının gelişmesi insanları fabrikalarda çalışması için şehirlere göç etmeye iten sebeplerden birisi oldu. Şehirler iyi eğitim, iyi bir iş ve daha iyi yaşam şartlarının bulunabileceği yerler haline geldi. Şehirler zamanla birleşerek büyük devletlerin meydana gelmesini sağladı. İnsanlık tarihinin en önemli olaylarından birisi hiç şüphesiz şehirleşme oldu.

 

İlk şehirler ne zaman ortaya çıktı?