Amerika kıtası 1492 yılında derinlemesine keşfedilmeden önce kıtada tarih boyunca pek çok farklı medeniyet var oldu. Bu medeniyetlerin en çok bilinenleri arasında Mayalar var. Çünkü Mayalar var oldukları dönemde yazıyı kullanan tek Amerika medeniyetiydi. Ayrıca Mayalar bilimsel ve sanatsal alanda çevresinde bulunan diğer medeniyetlere kıyasla oldukça ilerdeydiler. Mayaların yaşadığı coğrafya ise günümüz Meksika’sının güneyi, Guatemala ve Belize topraklarıydı.

Mayaların ne zaman ortaya çıktıkları tam olarak bilinmese de M.Ö. 2000 – 1000’li yıllara rastladığı genel kanıdır. Var oldukları ilk zamanlarda yarı göçebe bir şekilde tarımla uğraştılar. Yani toprak verimini kaybedene kadar bir bölgede kalıp tarım yaparlardı. Kaldıkları toprak verimini kaybettiği zaman ise başka bir yere yerleşip orada tarım yapmaya devam ederlerdi. Mayalar M.S. 300’lü yıllara gelene kadar olan zamanda dillerini oldukça geliştirdiler, kendi kentlerini kurdular ve yayıldılar. Mayalar M.S. 300’lü yıllardan itibaren bilimsel, sanatsal ve fikirsel alanda inanılmaz denecek boyutta ilerlemeler gösterdiler. Bu dönemden itibaren bazı alanlarda bütün dünyanın önünde olan Mayaların çok gelişmiş bir güneş takvimi oluşturdukları ve beyin ameliyatı bile yapabildikleri ortaya çıkmıştır.

Mayaların bu döneminde toplumsal düzenine bakacak olursak din adamları hem toplum üzerinde hem de yöneticiler üzerinde oldukça etkili aktörler olmuşlardı. Ancak din adamları toplumu yöneten esas kesim değildi. Mayalar içinde toplumsal sınıf çeşitliliği vardı. Kırsal alanda yaşayanlar ve kentlerde yaşayanlar arasında bile sınıfsal fark vardı. Bunun dışında yöneten ve yönetilenler, seçkinler ve seçkin olmayanlar olarak toplumun her alanında pek çok farklı sınıf mevcuttu. Emekçi denilen kesim için bile farklı bir sınıflandırma yapılırdı. Emekçilerde zanaatkarlar, kalifiye işçiler ve niteliksiz emekçiler olarak üçe ayrılmıştı. M.S. 900’lü yıllara gelindiğinde ise Maya uygarlığının tespit edilemeyen nedenlerden dolayı ortadan kalktı. İstila, salgın hastalık, kıtlık, göç gibi pek çok farklı sebep ortaya atılsa da Mayaların yok olmasına sebep olan şeyin ne olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Ancak Mayalar hakkında kesin olan şey onların Amerika keşfedilmeden önce Amerika'da kurulmuş en gelişmiş uygarlık olduklarıydı.

 

 

Mayaların tarihinde neler oldu?