Kimi Osmanlı kaynakları, Osman Gazi'nin zaman zaman divan topladığını belirtir. Ancak bu 'divan' muhtemelen aşiret yönetimindeki toplantılardan biridir. Üyeleri ve toplanma biçimi belirlenmiş “Divan-ı Hümayun” değildir. Orhan Gazi devrinde devlet idaresinde 'vezir' adı verilen bir görevlinin ortaya çıkmasından sonra, Divan-ı Hümayun örgütlenmesi de gerçekleşmiştir.

Divan-ı Hümayun, Orhan Gazi döneminde kurulduktan sonra devletin büyümesine paralel olarak gelişmesini sür dürmüş ve Fatih Sultan Mehmed zamanında klasik biçimini almıştır. Osmanlı Beyliği'nin askeri gücü başlangıçta diğer Anadolu beylikleri gibi, aşiret kuvvetlerinden oluşuyordu.

Orhan Gazi döneminde Vezir Alaeddin Paşa ve Çan darlı Kara Halil tarafından Türk köylülerinden vergi mu afiyeti ve seferde günde 2 akçe maaş verilmesi karşılığında, yaya ve müsellem (süvari) adı altında bir askeri teşkilat oluşturuldu. Beylik ten devlete geçişte, bu icraat önemli bir adım oldu.

Osmanlı'nın Anadolu beylikleri arasında farklı bir yapı kazanması, bu tür devlet örgütlenmeleriyle aşiret yapısın dan sıyrılması sayesinde olmuştur. Nitekim 1330'lu yılların başında Anadolu'yu gezen ünlü Arap gezgin İbn Batuta, Orhan Gazi'yi Türkmen beylerinin önde gelenlerinden biri olarak dile getirir ve etkinliği süreklilik gösteren büyük bir askeri gücünün bulunduğunu anlatır.