Dönemin dünyasındaki temel gelişme, ekonomik sistemlerin ayni ekonomiden nakdi ekonomiye geçmeleriydi. Osmanlı İmparatorluğu, ‘’tımar sistemi’’ nedeniyle, aynî ekonominin egemen olduğu bir devletti. Ancak pratik ihtiyaçlar doğrultusunda, 16. Yüzyıl’ın ikinci yarısın dan itibaren, Osmanlı İmparatorluğu'nda ‘’iltizam sistemi’’ gelişti ve ülkede nakdi ekonomi ön plana çıktı.

Osmanlı mali bürokrasisi, ortaya çıkan sorunlara çözümler üreterek devleti yeniden yapılandırdı. Ayrıca bu dönemde, askeri sistemlerde yaşanan önemli bir gelişme de savaşlarda süvarinin yerini tüfekli piyadenin almasıydı. Yine savaş sanatındaki teknik gelişmeler sonucunda, İmparatorluktaki geleneksel tımarlı sipahi sistemi terk edildi ve Osmanlı ordusunda da tüfekli piyadeler öne çıktılar.

17. Yüzyıl'ın ortalarına gelindiğinde, İmparatorluk, 16. Yüzyıl'daki klasik yapısını oldukça değiştirmişti. Ancak dönemin yazarları, bu değişimin niteliğini anlayamadıkları için, gelişmeleri ‘’bozulma’’ olarak nitelendirdiler aslında.