17. Yüzyıl'daki re formlarda örnek, imparatorluğun kendi geçmişi, özellikle de Kanuni döneminin parlak günleriydi. Bu dönemde Avrupa örnek değildi. 18. Yüzyıl'da Lale Devri ile, Osmanlı İmparatorluğu yüzünü ilk kez Batı'ya döndü. Ancak bu dönemde de Avrupa tam bir model değildi. Avrupa'nın tam olarak örnek alınması, 18. Yüzyıl sonlarında olacaktı.

17. Yüzyıl'da tımarlı sipa­hiler, yeniçeriler gibi eski ku­rumlar ıslah edilmeye çalışıldı; bu çaba 18. Yüzyıl'da devam etti. Ancak 18. Yüzyıl'ın ikinci yarısından itibaren, yeni kurumlar da oluşturuldu. Bu iş için, başta Fransa olmak üzere, birçok ülkeden Avrupalı uzmanlar getirildi. Ancak Humbaracı Ahmed Paşa gibi bir zorunluluk sonucu gelen bazı uzmanlar dışında, bunların çoğu ikinci sınıf askerlerdi. Bu da reformların olgunlaşmasını engelleyen bir unsurdu.

Unutmamak gerekir ki, 19. Yüzyıl'da Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın Mısır'da modernleşmeyi sağlamasındaki en önemli etken, birinci sınıf uzmanları getirtmesiydi. Osmanlı, daha önceki dönemlerde de ‘’Taife-i Efrenciyan’’ adı altında, top ve silah yapımı, gemi inşası gibi alanlarda Avrupalı uzmanları istihdam etmekteydi. Ancak bunlar teknisyen seviyesindeydiler. 18. Yüzyıl'daki uzmanlar ise, İmparatorluk askeri yapısını değiştirdiler.

18. Yüzyıl reformlarının en önemli özelliklerinden biri de sürekliliklerinin olmamasıdır. Tehlike kapıya dayandığı zaman 'ıslahat' yapıldı; tehlike uzaklaştığında vazgeçildi. Nitekim 1739 Belgrad Antlaşması'ndan önce yapılan kimi ıslahat 1736- 1739 Savaşı'nda başarıyı getirmiştir. Ancak tehlike uzaklaşınca askeri yeniliklerden vaz geçilip yapılanlar rafa kaldırıldı.

Bu yüzden, Osmanlı ordusu kendi sini yenileyemedi; daha da kötüsü, 30 yıllık bir barış sürecinin rehaveti içinde, eski maharetlerini de unuttu ve III. Mustafa döneminin 1768- 1774 Savaşı'nda, Ruslar karşısında büyük bir mağlubiyet aldı.