İbrahim Müteferrika’nın 1731'de I.Mahmud'a sunduğu ve Müteferrika Matbaası'nın dokuzuncu kitabı olarak 1732 yayımlanan "Usulü'l-Hikem fi Nizâmi'l- Ümem" yani “Milletlerin Düzeninde Tutulacak İlmi Usüller”  adlı yapıt, ‘’siyasetname’’ türünde bir çalışmadır; daha çok devlet düzeni ve askerlik sanatıyla ilgilidir.

Müteferrika I.Mahmud'a bir tür ıslahat projesi gibi sunduğu yapıtında, Avrupa'daki devlet yönetimi şekillerinden bahseder. Bu arada, ilk kez ‘’nizam-ı cedid’’ yani ‘’yeni düzen’’ deyimini kullanarak, Osmanlı devletinin de 18. Yüzyıl Avrupa'sında gelişen yeni askerlik düzenlerini mutlaka alıp uygulaması gerektiğini ifade eder.

Canikli Ali Paşa'nın ‘’Tedâbi rü'l-Gazavat'ı (Tedbir-i Cedid-i Nadir / Tedbir-i Nadir)’’ 17. Yüzyıl nasihatnamelerine benzer. 1774- 1776 yılları arasında kaleme alınan bu yapıtta, devlet kurumları eleştirilip yapılan hatalar belirlenir; askeri, mali ve idari konular da yapılaması gereken ıslahat üzerinde durulur.

Bu dönemin önemli ya zarlarından biri de Ahmed Resmi Efendi'dir. Ahmed Resmi Efendi, 1769'da Halil Paşa'ya ve 1772'de ise Muhsinzade Mehmed Paşa'ya devlet ile ordunun durumuna dair birer ‘’layiha’’ sunmuştur.

Halil Paşa'ya sunduğu layihasında, iaşe ve asker top lama sisteminin iflas etmiş olduğunu, askeri kadrolardaki usulsüzlükler, orduda disiplin ve eğitim üzerinde durmaktadır. Sadrazam Muhsinzade Mehmed Paşa'ya sunduğu layihada ise, devletin savaşmak yerine hudutlarını muhafazaya gayret etmesi gerektiğini savunur.