Kasım 22, 2024

Osmanlı, İngiltere ve Fransa Üçgeni

Rusya ya karşı yapılan 1787- 1791 Savaşı'nın Doğu Sorunu ile ilgili etkilerinden biri de, İngilte re'nin dış politikasında değişikliğe neden olmasıydı. Willi am Pitt'in İngiltere'de başba kan olmasıyla, ülkenin “Doğu Politikası”nda önemli değişim ler oldu. Rusya'nın önce Karadeniz ve daha sonra Akdeniz'de hâkim olmak istemesini ticaret yolları için büyük bir tehlike olarak gören İngiltere, bu sa vaşla birlikte, Osmanlı İmpa ratorluğu'nun toprak bütün­lüğünün korunması yönünde bir dış politika takip edecekti. İngiltere'nin bu dış politikası 93 Harbi'ne kadar devam edecekti.

Osmanlı, İngiltere ve Fransa Üçgeni

Fransız İhtilâli ile Avrupa devletlerinin Doğu'ya olan il gisi azalmış ve bu durum en çok Rusya'nın işine yaramıştı. Avrupa'nın Doğu'ya olan bu ilgisizliği fazla uzun sürmeye cek ve hızla yıldızı parlayan Napolyon soluğu Mısır'da alacaktı. Napolyon'un Mısır'ı işga li, Doğu Sorunu açısından bir kaç noktada köklü değişik likleri ifade eder. Dünya siyasetinde daha fazla söz sahibi olmaya başlayan Batı Avru pa devletleri Os manlı topraklarını ilk defa doğrudan hâkimiyetleri altına almaya çalışıyordu. Rusya ve İngiltere'nin desteğini alan Osmanlı, Fran sa'yı durdurdu. Akkâ mağlubiyeti, Napolyon'un Doğu ha yallerinin sonunu getirmişti. Napolyon, Mısır'ı terk etti.

Osmanlı, İngiltere ve Fransa Üçgeni

Batı'yı adeta büyük bir savaş alanına çeviren Napolyon, Moskova Seferi'nde mağlup olunca Av rupa devletleri, dengeleri tek rar kurmak için, Viyana'da bir kongre tertip ettiler. Avusturya Başbakanı Metternich, Viyana Kongresi’ne Osman lı İmparatorluğu'nu da davet etti; ama Bâbıâli bu davete olumsuz yanıt verdi. İngiltere de Os manlı İmparatorlu ğu'nun kongreye katılmasını istemişti. Avrupa devletleri bir Do ğu Sorunu'nun varlığını bu kongre ile kabul ettiler; fakat meselenin nasıl çözüleceği ko nusunda bir anlaşma sağlaya madılar. Doğu Sorunu'na çok farklı bir boyut ka tan bir diğer önemli gelişme de, 1821’de Ef lak ve Boğdan’da baş latılan Yunan isyanı ve ardından Yuna nistan'ın bağımsız bir devlet olarak or taya çıkmasıydı.

Osmanlı, İngiltere ve Fransa Üçgeni

Batılı devletler, hala Fransız İhtilâ li'nin etkileriyle uğraştık­larından, Yunan isyanı gibi ay rılıkçı bir isyanı desteklemekte ilk başta tereddüt gösterdiler. Fakat Canning'in Dışişleri Ba kanı olması üzerine İngiltere, Yunan isyanına destek verme ye karar verdi ve Rusya da İn giltere'nin yanında yer aldı. İn giliz, Fransız ve Rus donanma sı Navarin'de Osmanlı-Mısır donanmasını yaktı ve İbrahim Paşa'yla anlaşarak Mora'yı terk etmesini sağladı. Osmanlı 24 Nisan 1830’da Yunanis tan'ın bağımsızlığını tanıdı.

Osmanlı, İngiltere ve Fransa Üçgeni

Yunanistan devleti, Doğu Sorunu'nda yeni bir dönemin işaretçisiydi. Osmanlı hâkimi yetindeki Balkanlar'da bağımsız bir Yunanistan'ın kurulması, Balkan tarihinde de bir dönüm nokta sıydı. İmparatorluk tarihinde ilk kez, kendi tebaası isyan ederek bir devlet ku ruyordu. Batı'nın baskısıyla bu tür bağımsızlıkçı isyanların artması, Osmanlı İmparator luğu'nu birtakım önlemler al maya zorladı. Yeni düzenle melerle bazı haklar tanınır ken, “Osmanlıcılık” fikri etra fında Osmanlı topraklarında ki bütün milletlerin bir arada tutulmasına çalışıldı.

Yorumlar

  • Cidden ilginç üçgen

  • Bu üçgen tehlikeli üçgen

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Editörün Son İçerikleri

Yazı Nasıl Gelişti?

Yazı Nasıl Gelişti?

Nuh’ un Gemisi

Nuh’ un Gemisi

Nuh Suların Çekildiğini Nasıl Anladı?

Nuh Suların Çekildiğini Nasıl Anladı?

Nuh Tufanı Sonrası Ziyafet

Nuh Tufanı Sonrası Ziyafet

Editörlerin Son İçerikleri

kaptanfilozof06

Disiplin

probiyotik

Yazı Nasıl Gelişti?

bubble30
Nielawore

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun