2. Mustafa 1664 yılında doğdu. 4. Mehmed’in oğlu olan 2. Mustafa 1695 yılında tahta geçti. Dönemin diğer padişahlarının şehzadelik dönemlerine göre daha özgür bir şehzadelik yaşadı. Tahta geçtiğinde kendisinden önceki diğer padişahlar gibi zevk ve eğlenceye düşmeyeceğinin sözünü verdi. Ayrıca tahta çıktığı ilk zamanlarda devlet görevlilerinde değişiklikler yaptı. 2. Mustafa bunları yaparken Osmanlı’nın Kutsal İttifak’a karşı yaptığı savaşta olumlu gelişmeler yaşanıyordu. Sakız Adası geri alınmıştı, Hersek cephesinde Osmanlı ordusu etkisini artırmıştı ancak Mora’da Venedik daha güçlü durumdaydı.

2. Mustafa tahta geçtikten 5 ay sonra Avusturya’ya ilk seferini düzenledi ve uzun zaman sonra sefere katılan ilk Osmanlı padişahı oldu. Aynı yıl Osmanlı ordusu Lugos Savaşını kazandı. Bu savaşın ardından Lugos Osmanlı topraklarına katıldı ve bu savaştan sonra 2. Mustafa’ya gazi unvanı verildi. 1696 yılında Osmanlı ordusu Avusturya’ya karşı 2. kez sefere çıktı. Aynı yıl Ulaş Muharebesi yapıldı ve Osmanlı ordusu Avusturya ordusunu yendi. Avusturya Osmanlı’ya yenildikten sonra barış teklifinde bulundu ancak bu barış teklifi kazanılan zaferlerin etkisiyle Osmanlı tarafından kabul edilmedi. 1696 yılında ise Rus ordusu Azak Kalesi’ni ele geçirdi ve Ruslar Karadeniz’e kıyısı olan bir toprak elde etti. Aynı yıl Mora’da Venediklilere karşı Osmanlı ordusu zaferler kazandı.

1697 yılında Avusturya’ya 3 kez sefer düzenlendi. Bu sefer sırasında Avusturya ordusunun başında Prens Eugen vardı. Eugen ajanları sayesinde Osmanlı ordusunun bir sonraki hamlesini öğrenebilir hale gelmişti. Avusturya ordusu Osmanlı ordusunu Zenta’da bulunan bir nehirde köprüden karşıya geçerken yakaladı ve saldırıya geçti. Tarihe Zenta Muharebesi olarak geçen bu muharebede Osmanlı ordusu facia boyutunda bir yenilgi aldı. 100.000 kişilik Osmanlı ordusundan 30.000 kadarı bu savaşta hayatını kaybetti ve Osmanlı İmparatorluğu pek çok rütbeli asker ve devlet adamını bu savaşta hayatını kaybetti hatta padişahın mührü bile bu savaşta Avusturya’nın eline geçti. 2. Mustafa bu savaşta canını zar zor kurtarmıştı. Zenta Muharebesi’nden sonra Osmanlı İmparatorluğu bir anda savunmasız kaldı. Seferberlik anında halk arasından acil asker alınması gerekti ve Osmanlı ordusunun profesyonelliği yok oldu. Bu olaylar yaşanırken Venedik Mora ve Dalmaçya’ya, Lehistan ise Boğdan’a saldırdı. Osmanlı topraklarında ordunun Zenta Muharebesi’nde yok olmasından dolayı oluşan güvenlik açığı Osmanlı içinde pek çok eşkıyanın ortaya çıkıp halka zulüm etmesine sebep oldu ve pek çok yerde isyan çıkmaya başladı. Suriye, Arap Yarımadası ve İran sınırında olduğu gibi isyan hareketleri başladı.

Zenta faciasından ve sonrasında yaşanan tüm bu kargaşadan sonra 1699 yılında Osmanlı İmparatorluğu Kutsal İttifak devletleri ile Karlofça Antlaşması’nı yapmaya razı oldu. Bu antlaşma sonunda Macaristan ve Erdel’in neredeyse tamamı Avusturya’nın oldu. Ukrayna ve Podolya Lehistan’ın oldu. Mora Adası ve Dalmaçya Kıyıları Venedik’in oldu. Ruslar ile bir uzlaşma sağlanamadı ancak 1 yıl sonrasında 1700 yılında Ruslar ile Osmanlı arasında İstanbul Antlaşması yapıldı. Bu antlaşmaya göre Azak Kalesi Ruslara bırakıldı. Karlofça Antlaşması’ndan sonra ki 5 yıl boyunca Osmanlı Devleti içinde pek çok ekonomik ve askeri tedbir alındı. Karlofça Antlaşması’ndan sonra 2. Mustafa da kendinden önceki padişahlar gibi devlet işlerinden uzaklaştı ve kendisini eğlenceye verdi. Osmanlı yönetiminin ileri gelenleri 2. Mustafa’yı tahttan indirmeyi planladılar ve 1703 yılında bu amaçlarına ulaştılar. 1703 yılında 2. Mustafa tahtı kardeşi Ahmed’e bıraktı. Daha doğrusu buna mecbur bırakılarak tahttan indirildi ve aynı sene 2. Mustafa hayatını kaybetti. 2. Mustafa ordunun başında sefere giden son padişah oldu.

 

2. Mustafa dönemi nasıldı?