Köprülü Mehmed Paşa isminden dolayı Vezirköprülü zannedilir. Ancak kendisi aslen Berat Sancağı’nın Rudnik köyündendir. Sipahi olarak görev yaptığı dönemde Amasya’ya bağlı Köprü kazasında, buranın voyvodasının kızıyla evlenmiştir. Bu yüzden Köprülü diye anılır. Köprü Kazası da daha sonra ona nispetle Vezirköprü adını almıştır.

Çeşitli saray görevlerinden sonra taşrada çalışan Köprülü Mehmed Paşa’nın kariyeri inişli çıkışlı bir dönem geçirmiştir. Celalilere karşı savaşta yenilerek gözden düşmüş, ancak daha sonra İstanbul’a gelerek Kösem Sultan’ın taraftarları arasına katılmış ve sonunda vezirliğe yükselmiştir. Ancak çok geçmeden vezirlikten alınarak, sürgüne gönderilmiş, sonra da önemsiz görevlerde bulunmuş, hazineye olan borcundan dolayı tutuklanmıştır. İbşir Paşa’nın sadrazamlık mücadelesine destek vermişse de onun yenilmesi üzerine Köprü’ye dönmüştür.

Köprülü Mehmed Paşa fazla parlak olmayan bir devlet adamlığı dönemi geçirmiş olmasına rağmen dürüst ve yetenekli birisi olarak biliniyordu. 1650’li yıllarda İmparatorluk gerek içte gerekse dışta oldukça güç bir durumdaydı. Özellikle Venedik’in Boğazlar’da ve Anadolu kıyılarındaki ablukası kaldıramıyordu. 80 yaşına gelmiş olan Mehmed Paşa, bir görevi olmadan köprüde otururken, dostları Reisülküttap Mehmed Efendi ve Mimarbaşı Kasım Ağa, onun devleti içinde bulunduğu durumdan kurtaracak kişi olduğuna Valide Sultan’ı inandırarak sadrazamlığa tayin ettirdiler. Özellikle Mimar Kasım Ağa, Valide Sultan’ın kethüdası olarak, Köprülü Mehmed Paşa’nın sadrazamlığı yolunda, Turhan Sultan’a uzun süre propaganda yapmıştır.