1425 yılında Moskova Knezliği’nin başına 2. Vasili geçti. Ancak 2. Vasili tahta geçtiğinde henüz 10 yaşında olduğu için Moskova Knezliği’ni 2. Vasili’nin annesi naip olarak yönetti. Taht üzerinde yaşanan otorite boşluğu Moskova Knezliği içinde taht uğruna yapılan ve yıllarca sürecek olan bir iç savaşa sebep oldu. Vasili’nin akrabaları taht üzerinde hak iddia etti ve taht yıllar boyunca 2. Vasili’nin akrabaları ve 2. Vasili arasında gidip geldi. Bunlar yaşanırken Altın Orda Devleti dağılma sürecine girdi. Altın Orda Devleti’nin içinden çıkan Kazanlar Ruslar üzerinde otorite sağlamak için Moskova Knezliği’ne saldırdı. Yaşanan savaşlarda 2. Vasili esir bile alındı. 2. Vasili esaretten kurtulup evine döndüğünde akrabası Dmitri tarafından kör edilip sürgün edildi. Sonrasında 2. Vasili tahtını geri alıp Dmitri’yi 1450 yılında öldürdüğünde taht için verilen savaş bitmiş oldu. 1453 yılında Bizans’ın tamamen yıkılmasından dolayı Moskova Knezliği bütün dünyada Ortodoks Hristiyanlığın yeni lideri oldu. 2. Vasili 1462 yılında hayatını kaybedene kadar Rus birliğini sağlamak yolunda çalışmalarına devam etti.

1462 yılında 2. Vasili’nin ölmesi üzerine tahta 2. Vasili’nin oğlu İvan geçti ve 3. İvan oldu. 3. İvan başa geçtiği ilk yıllarda iç meselelerle uğraştı. 1467 – 1469 yılları arasında Kazan Hanlığı ile savaşan 3. İvan bu savaşlarında başarılı oldu. Ancak bu zaferlerin etkisi geçici olacaktı. 1471 yılına gelindiğinde 3. İvan Rus birliğinin önünde duran en büyük engel olan Novgorod Cumhuriyeti’ne saldırdı. 1471 yılında 3. İvan yaptığı birkaç saldırıda başarılı olunca 1478 yılına kadar Novgorod Cumhuriyeti tamamen Moskova Knezliği’nin egemenliği altına girdi. Novgorod toprakları Moskova Knezliği’ne katılınca Moskova Knezliği’nin toprak büyüklüğü iki katına çıktı. 3. İvan Novgorod Cumhuriyeti’nde bulunan bütün demokratik kurumları yakıp yıkarak ortadan kaldırdı. Novgorod Cumhuriyeti düşerken diğer Rus knezlikleri gerek diplomatik antlaşmalar yoluyla gerek askeri güç kullanılarak Moskova Knezliği’ne katıldı. 1485 yılına kadar sadece 2 Rus Knezliği Moskova Knezliği’ne boyun eğme şartı ile özgür kalabildi. O iki knezlik ise Ryazan ve Pskov oldu.

Bunlar yaşanırken Altın Orda Devleti Polonya – Litvanya ile ittifak kurdu. Moskova Knezliği ise Kırım Hanlığı ile ittifak kurdu. İlerleyen yıllarda 3. İvan Altın Orda’ya artık haraç ödemeyi bıraktı. Bunun üzerine 1480 yılında Moskova Knezliği ve Altın Orda Devleti arasında Ugra Nehri Savaşı yaşandı. Bu savaşta ordular çarpışmadı ve Altın Orda ordusu geri döndü. Rus tarihçilere göre bu olay Rusların Moğol egemenliğinden kesin olarak kurtulduğu olaydır. Ancak Altın Orda Devleti 1502 yılında kesin olarak yıkılana kadar Moskova Knezliği için bir tehdit olmaya devam etti. 1487 yılında Moskova Knezliği Kazan Hanlığı’na askeri saldırı yaptı ve Moskova’da yetiştirilen bir yöneticiyi Kazan Hanlığı’nın başına getirildi. 1502 yılında Altın Orda Devleti’nin yıkılmasıyla Moskova Knezliği kendisini bütün Rus topraklarının tek sahibi ilan etti. Bu sırada 1500 – 1503 yılları arasında Polonya – Litvanya hakimiyetinde bulunan Rus knezlikleri de Moskova Knezliği’nin hakimiyetini tanıdılar. Litvanya – Polonya hakimiyetinden ayrılıp Moskova Knezliği’nin hakimiyetine geçtiler. Böylece Ukrayna’nın bir bölümü Moskova Knezliği’nin hakimiyetine girdi. 1505 yılına gelindiğinde 3. İvan hayatını kaybetti.

 

3. İvan kimdir?