1801 yılına gelindiğinde 1. Pavel oğlu 1. Aleksandr’ın yaptığı bir darbe sonucu tahttan indirilip hayatını kaybetti. Sonrasında aynı yıl 1. Aleksandr Rus çarı oldu. 1. Aleksandr’ın hükümdarlığının büyük bir kısmı Napolyon Savaşları’nda geçti. 1. Aleksandr tahta çıktığı ilk dönemlerde liberal birisiyi ve Rusya’yı bu şekilde yönetirken bir yandan da Napolyon’a karşı yıllarca mücadele etti. Tüm bu mücadelelerin sonunda 1. Aleksandr en sonunda Napolyon’un yenilmesinde önemli bir isim olmayı başardı. Ancak Napolyon Savaşları’nın 1815 yılında bitmesiyle 1. Aleksandr muhafazakar bir tutumla Rusya’yı yönetmeye başladı. Pek çok alanda sansür uygulayan 1. Aleksandr’a Rusya’da bulunan liberaller isyan hazırlıkları içerisine girdiler. Ancak 1. Aleksandr’ın 1825 yılında hayatını kaybetmesiyle liberaller isyanlarını 1. Aleksandr’ın ölümü ile yaptılar.

1825 yılında 1. Aleksandr hayatını kaybettiğinde tahta 1. Aleksandr’ın kardeşi 1. Nikolay geçti. 1. Nikolay tahta geçer geçmez pek çok isyanla uğraşmak zorunda kaldı. Bu yüzden 1826 Rusya’da liberallere karşı istihbarat servisi kuruldu. 1828 yılında ise Rusya’da Sansür Kanunu çıkartıldı.1835 yılında çıkartılan kanunlar ile Rusya’da bütün üniversiteler devletin kontrolüne girdi. Tüm yetkiler Rus Eğitim Bakanlığı’na verildi. 1. Nikolay özel teşebbüse güvenen birisi değildi. Bu yüzden bitin işlerini ordu mensupları ve memurlarla yaptı.1800’lerin başlarında Rusya’da 16.000 kadar memur sayısı 1. Nikolay tüm işlerini ordu ve memurlarla yaptı. 1854 yılında Rusya’da memur sayısı 84.000’e kadar çıktı. Ancak 1. Nikolay döneminde önemli reformlar da yapıldı. 1. Nikolay döneminde 1648 yılından beri Rusya’da çıkan bütün kanunlar incelenip çelişkili olan kanunların kaldırıldığı yepyeni bir kanuni düzenleme getirildi. Bu düzenlemeler 1835 yılında yürürlüğe girdi.1838 – 1842 yılları arasında yeni finansal kanunlar çıkartıldı ve Rusya’da gümüş karşılığa dayanan kağıt paralar kullanılmaya başlandı. Köylülerin ihtiyaçlarını karşılamak için pek çok reform yapıldı. Köy meclisleri kuruldu. Pek çok yeni hastane ve okul yapıldı. Ayrıca Rus köylülere boş arazilerde yeni topraklar verildi.

1. Nikolay Osmanlı Devleti’ne karşı Balkanlarda özgürlükçü hareketleri destekledi. 1827 yılında Rusya, Fransa ve İngiltere Yunanistan’ın kurulmasını onaylayan Londra Antlaşması’nı imzaladı. Osmanlı bu antlaşmayı kabul etmeyince 1827 yılında Rusya Osmanlı’ya savaş açtı. Bu savaşı Rusya kazandı ve 1829 Osmanlı ile yapılan Edirne Antlaşması ile Yunanistan kuruldu. 1830 yılında 1. Nikolay Polonya’da çıkan özgürlük hareketlerini 120.000 kişilik bir ordu ile bastırdı. 1833 yılında Rusya, Prusya ve Avusturya arasında özgürlükçü hareketlere karşı Berlin Anlaşması imzalandı. Bu anlaşmaya göre anlaşma tarafları olan devletler özgürlük hareketlerine karşı birbirlerine askeri dahil her türlü yardımı yapacaklardı. Rusya bir yandan da Kafkaslarda yayılmaya çalışıyordu. Ancak Rusya’nın bu çabaları Kafkas halklarının yoğun direnişi ile karşılaştı. Kafkaslarda direniş ağırlıklı olarak Çeçenler ve Dağıstanlılar tarafından yapıldı. Bu direniş ise 1864 yılına kadar devam etti.

1830’lu yıllarda olan diğer bir gelişme ise Rus ve İngiliz ilişkilerinin gerginleşmesiydi. Bunun sebebi ise Rusların Osmanlı Devleti üzerinde yaptığı yayılmacı politikalardı. Rusya Osmanlı Devleti’nin Mısır isyanını bastırmasında Osmanlı’ya yardım etmiş karşılığında ise Hünkar İskelesi Antlaşması ile boğazlar üzerinde önemli haklar elde etmişti. Ancak Rusya’nın elde ettiği bu haklar 1841 yılında İngilizlerin baskısıyla Rusların elinden alındı. Rusya Londra Boğazlar Sözleşmesi’ni imzalamayı kabul etti.1850’li yıllarda Rusya Osmanlı Devleti’nde yaşayan Ortodoksların hakları konusunda önemli ve ayrıcalık isteyen taleplerde bulundu. Osmanlı bu talepleri reddedince 1853 yılında Rusya Osmanlı Devleti’ne savaş ilan edip Eflak ve Boğdan’ı istila etti. Rusya’nın Osmanlı üzerinde ilerleyişi İngilizleri tedirgin etmişti. Bu yüzden İngiltere ve Fransa önce Rusya’ya savaşı durdurma konusunda ültimatom verdiler. 1. Nikolay bu ültimatomu reddedince 1854 yılında Rusya’ya savaş ilan ettiler. Savaş devam ederken ise 1. Nikolay 1855 yılında hayatını kaybetti.

 

1. Nikolay kimdir?