Rusya günümüzün en güçlü devletleri arasında yer alıyor. Aynı zamanda Rusya dünyanın en büyük kara sınırlarına sahip devleti. Rusya’nın kapladığı alan 17.130.000 kilometre kare. Aynı zamanda Rusya bir dönem imparatorluk olabilmiş bir devlet. Günümüz Rusya’sı kurulmadan önce Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ydi ve dünyada komünizm ile yönetilen en büyük devlet oldu. Rusya’nın devlet olarak geçmişine bakmaya kalktığımız zaman M.Ö. 882 yılına kadar gitmemiz gerekir. Kabul edilen ilk Rus devleti olan Kiev Knezliği M.Ö. 882 yılında kuruldu. Rusya devleti tarih boyunca Kiev Knezliği’nden kalan ideolojiler ile hareket etti. Zamanla Rusya’ya yeni fikirler eklense de ilk Rus devleti olan Kiev Knezliği’nden kalan kurucu fikirler her zaman Rusya’nın yaptıklarına yön verdi. O zaman Rusya’yı anlamanın en iyi yolu Kiev Knezliği’ni kuran ve geliştiren ideolojiye yani Rusya'nın kurucu ideolojisine bakmak olacak.

 

İdeoloji Nedir?

Ancak öncelikle ideoloji nedir bu soruya iyi bir yanıt verelim. TDK’ya (Türk Dil Kurumu) göre ideoloji kelimesinin anlamı “Siyasal veya toplumsal bir öğreti oluşturan, bir hükûmetin, bir partinin, bir grubun davranışlarına yön veren politik, hukuki, bilimsel, felsefi, dinî, moral, estetik düşünceler bütünü” olarak karşımıza çıkıyor. İşte bizde bu yazıda Rusya’nın tarih boyunca davranışlara yön veren kurucu ideolojiyi anlamaya çalışacağız. O halde başlayalım.

Ruslar Birlik Olmalı

İlk Rus devleti olan Kiev Knezliği’nin kuruluş sebebini ve nasıl kurulduğunu biraz inceleyelim. Ruslar Kiev Knezliği kurulmadan önce kabileler halinde dağınık vaziyette yaşıyorlardı. Bu kabileler devamlı olarak birbirleriyle mücadele halindeydiler ve bu durum o dönemde bütün Rusların hayatını zorlaştırıyordu. Ruslar ilk devlet yapılanmasını komşu oldukları Türk devletlerinde gördüler. İlerleyen zamanlarda devletin ne olduğunu da genel olarak Türklerden öğrendiler. Zaman içinde Rus kabileleri tek bir çatı altında toplanarak bir devlet kurma fikrine kapıldılar. Ancak M.S. 882 yılında İlk Rus devleti olan Kiev Knezliği kurulduğunda devleti kurması için seçilen kişi Rus kökenli değil İskandinav kökenli birisiydi. Rusları yüzyıllar boyunca yöneten Rurik Hanedanlığı Rus değildi. Buradan şunu anlayabiliriz ki Ruslar için önemli olan o dönemde birlik olmaktı. Bugüne kadar Rusların en büyük çabası her zaman için Rusların tek bir çatı altında olması olmuştur.

Yayılmacı

İlk Rus devleti olan Kiev Knezliği tarihi boyunca yayılmacı bir devlet oldu. Kiev Knezliği bulduğu her fırsatta topraklarını genişletmeye ve daha büyük alanlara egemen olmaya çalıştı. Kiev Knezliği o kadar yayılmacı bir devletti ki o dönemde Baltık Denizi’ne yakın bir bölgede kurulmuş olmasına rağmen Konstantinopolis’e yani günümüzde İstanbul olan şehre kadar ilerledi. Hem de birden fazla kere. Rusların yayılmacı politikası Kiev Knezliği’nden sonra da devam eden bir durum oldu. Günümüzde dünyanın en geniş sınırlarına sahip olan devletin Rusya olması da Kiev Knezliği’nden kalma yayılmacı fikirden gelmektedir.

Fırsatları İyi Değerlendirmek

Rusya’nın en büyük yeteneklerinden bir tanesi etrafında var olan devletlerin ne kadar güçlü olduğunu çok iyi anlamak olmuştur. Rusya tarihi boyunca kendisinden güçlü olduğunu bildiği ya da kendisine denk güçte gördüğü bir devlete saldırmadı. Kiev Knezliği döneminde Rusların yayılmacı politikalarının altında yatan sır buydu. Bu duruma en iyi örnek olarak Kiev Knezliği’nin Hazar Devleti’ne yaptığı saldırılar verilebilir. Kiev Knezliği kurulduğunda Kiev Knezliği’nin güneyinde komşusu olan devlet Hazar Devleti’ydi. Ruslar Hazar Devleti ile Hazar Devleti’nin yılıkma sürecine girdiği 1000’li yıllara kadar herhangi bir şekilde savaşa girişmedi. Ancak Hazar Devleti’nin yıkılmaya başlamasıyla bu süreci en çok hızlandıran ve en fazla saldırı yapanlar arasında Kiev Knezliği vardı. Komşu devletlerin gücünü iyi analiz etme ve güç boşluklarını iyi değerlendirme yeteneği Rusya’nın Kiev Knezliği’nden beri sahip olduğu bir yetenektir.

 

Sonuç

Kiev Knezliği kurulurken ve var olduğu süre boyunca Rusların tarih boyunca devlet olarak hamlelerine yön veren kurucu ideolojinin şekillendiği dönem oldu. Rusların kurduğu devletler günümüze kadar Kiev Knezliği’nde oluşan fikirlerin ışığında hareket ettiler. Rusların kurucu ideolojisi Kiev Knezliği döneminde oluştu.

 

Rusların kurucu ideolojisi nedir?