Gaziantep genelde hepimizin fıstığıyla ve yemekleriyle bildiği bir şehirdir. Şimdi Antep fıstıklı bir baklava olsa da yesek dediğinizi duyar gibiyim. Ama bu günkü konumuz yemek değil tarih. Gaziantep’in tarihine baktığımız zaman insanı ilk bakışta şaşırtan bir derinliği var. Ama şaşılacak bir şey yok. Çünkü Gaziantep’in konumu Akdeniz ve Mezopotamya arasında kaldığı için bu derinliğin olması çok doğal. Tarihte bilinen en eski medeniyetler genellikle Mezopotamya ve Akdeniz’de var oldu.

Tespit edilen net tarihi M.Ö. 1700’lere kadar giden Gaziantep ülkemizin en eski tarihi kalıntılarını barındıran şehirlerimizden birisi. M.Ö. bölgede kim varsa Asur, Med, Pers, Hitit, Babil neredeyse hepsinin belli zamanlarda sahip olduğu ve bir zamanların kültür, ticaret merkeziydi Gaziantep. Roma İmparatorluğu Gaziantep’i aldığında burası bir sınır şehri olmuştu. Aynı şey Bizans içinde geçerliydi. Hatta Müslümanlar 600’lü yıllarda Anadolu’ya gelirken üs olarak kullanılan bölgelerden bir tanesi Gaziantep’ti.

Gaziantep içinden İpek Yolu’nun geçtiği bir kent olduğu için o dönemde her devletin sahip olmak istediği yerlerden bir tanesiydi. Sonrasında 1071 Malazgirt Savaşı ile Türkler bölgeye yerleşmişti. Ama 1270 yılında Moğol istilası ile şehir büyük bir yıkıma uğrayınca eski önemini kaybetti. Şehir daha sonra 1389 yılında Dulkadiroğulları’nın, 1471 yılında Memluklular’ın eline 1516 yılında da Mercidabık savaşı ile Osmanlı’nın eline geçti. Osmanlı döneminde şehir büyük bir yapılaşma sürecine sokularak tekrar eski gücüne kavuşturuldu.

1. Dünya Savaşı sonunda şehir önce İngilizlerin sonra da Fransızların eline geçti. Kurtuluş savaşı sırasında bağımsızlıkları için Antep halkı o kadar canla başla mücadele etti ki Gaziantep şehrinin isminin başındaki “Gazi” eki bu dönem verildi. Antep halkının o dönemdeki nüfusunun dörtte birine yakınını bağımsızlık mücadelesi sırasında hayatını kaybetti. Hatta şehir verdiği mücadeleden dolayı 2008 yılında İstiklal Madalyası bile aldı. Ankara Antlaşması’ndan sonra 1921 Fransızlar şehri boşalttılar ve şehir Gaziantep adıyla ülkemize katıldı.

 

 

Gaziantep’te hangi uygarlıklar yaşadı? Gaziantep’te bilinen tarih ne zamandan başlıyor? Gaziantep ne zaman Müslümanların eline geçti? Gaziantep ne zaman Osmanlı’nın eline geçti? Gaziantep neden “Gazi” unvanını aldı?