Sultan Abdülaziz 1830 yılında doğdu. 2. Mahmud’un oğlu olan Sultan Abdülaziz Sultan Abdülmecid’in 1861 yılında vefat etmesiyle padişah oldu. Abdülaziz’in padişah olduğu ilk zamanlarda Osmanlı Devleti büyük bir kargaşa içindeydi. Osmanlı’da ekonomik buhran yaşanıyordu ve özellikle Balkanlarda iç karışıklıklar yoğun bir şekilde yaşanıyordu. Yaşanılanları gören Avrupalı devletler Osmanlı’nın içişlerine daha da karışmaya çalışıyorlardı. Avrupalı devletler Abdülaziz’in Abdülmecid döneminde başlatılan Islahat ve Tanzimat fermanlarını rafa kaldırmasından korkuyordu. Abdülaziz bu korkuyu gidermek için ilk icraat olarak Islahat ve Tanzimat fermanlarına aynen devam edeceğini duyurdu. Abdülaziz’in bir sonraki adımı Osmanlı ekonomisini düzeltmeye yönelik oldu. Abdülaziz saray harcamalarını büyük ölçüde azalttı. 1863 yılında Abdülaziz Mısır’ı ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında dönemin Mısır valisi Abdülaziz’den bazı imtiyazlar koparmayı başardı ve kopardığı imtiyazlar sayesinde 1866 yılında Mısır yönetiminin babadan oğula geçmesini sağlayacak kadar ileri gitti.

Aynı yıl Mısır Osmanlı yönetiminden izin almadan dış borçlar almaya, Avrupa’dan uzmanlar getirtmeye başladı ve Süveyş Kanalı’nın Mısır adına açılması için uğraştı. Neyse ki Mısır'ın bu eylemlerinin sonuca ulaştırılması engellenebildi. Mısır’da bunlar yaşanırken Tanzimat ve Islahat fermanlarının kendilerine verdiği haklardan şikayetçi olan, bu hakları az bulan azınlıklar Avrupalı devletlerin kışkırtmasıyla ayaklanmalar çıkardılar. 1862 yılında Karadağ’da ayaklanmalar çıktı ancak bu ayaklanmalar bastırıldı. 1864 yılı civarlarında Girit, Romanya ve Sırbistan’da da isyanlar çıktı. Bu isyanları Fransızlar ve Ruslar destekliyordu. 1867 yılına gelindiğinde ise Abdülaziz Avrupa seyahatine çıktı ve bunu yapan ilk Osmanlı padişahı oldu. Aynı yıl Abdülaziz geri döndü ve barış ortamı bir süre daha korunmuş oldu. Ancak 1870’li yıllara gelindiğinde Osmanlı için işler çok kötü gitmeye başladı. Avrupa’da yaşanan yeni gelişmeler sonucu Fransa güçten düşmüş ve oluşan güç boşluğu yüzünden Rusya Osmanlı Devleti üzerindeki baskılarını artırmaya başlamıştı.

1871 yılında Rusya 1856 tarihli Paris Antlaşması’nı artık tanımadığını ilan etti ve Osmanlı’nın Balkan topraklarında isyanlar tertiplemeye başladı. 1875 yılında ilk isyan hareketleri Hersek’te başladı. Sonrasında Bosna’ya yayılan isyanlar 1876 yılında Bulgaristan’a sıçradı. Balkanlarda pek çok devlet bağımsızlıklarını istiyordu. Abdülaziz tüm bu sorunlarla uğraşırken 1876 yılında darbe yapılarak tahttan indirildi ve aynı yıl hayatını kaybetti. Abdülaziz tahtta kaldığı süre boyunca Osmanlı’da pek çok yeniliğe imza attı. 1863 yılında ilk kez Osmanlı’da posta pulu basıldı ve Osmanlı’nın ilk bankalarından olan Bank-ı Osmanî-i Şahane kuruldu. 1864 yılında Osmanlı donanmasına ilk zırhlı savaş gemisi dahil edildi. 1868 yılında Divan-ı Ahkâm-ı Adliye (Yargıtay) ve Şura-yı Devlet (Danıştay) kuruldu. 1874 yılında Mekteb-i Maadin (Maden Mektebi) açıldı. Bu yenilikler dönemde Osmanlı’ya katılan yeniliklerin en önemlileri arasındadır.

 

Sultan Abdülaziz döneminde neler yaşandı?