Platon'un "Timaeus" ve "Critias" diyaloglarında bahsedilen muhtemelen efsanevi bir ada ülkesi olan Atlantis, yaklaşık 2.400 yıldır batılı filozoflar ve tarihçiler arasında bir hayranlık nesnesi olmuştur. Platon (M.Ö.424–328), onu MÖ 9.600 civarında bir gece ve bir günde okyanusa batan güçlü ve gelişmiş bir krallık olarak tanımlar. Antik Yunanlılar, Platon'un hikayesinin tarih mi yoksa sadece metafor olarak mı alınacağı konusunda bölünmüşlerdi. 19. yüzyıldan bu yana, Platon'un Atlantis'ini tarihi yerlere, en yaygın olarak MÖ 1.600 civarında bir volkanik patlama ile yok edilen Yunan adası Santorini'ye bağlamaya olan ilgi yeniden arttı.

Platon'un Atlantis'i

Plato (diyaloglarında Critias karakteri aracılığıyla) Atlantis'i, Atlantik'te Herkül Sütunlarının hemen ötesinde bulunan Libya ve Küçük Asya'nın toplamından daha büyük bir ada olarak tanımlar - genellikle Cebelitarık Boğazı anlamına geldiği varsayılır. Kültürü gelişmişti ve Platon'un "Cumhuriyet"inde ana hatlarıyla belirtilene şüphe uyandıracak kadar benzeyen bir anayasaya sahipti. Oğlu Atlas'ı kral yapan ve adanın ve onu çevreleyen okyanusun adaşı olan tanrı Poseidon tarafından korunuyordu. Atlantisliler güçlendikçe etik değerleri azaldı. Orduları, Atina liderliğindeki bir ittifak tarafından geri sürülmeden önce, sonunda Afrika'yı Mısır'a ve Avrupa'yı Tiren'e (Etrüsk İtalya) kadar fethetti. Daha sonra ilahi bir ceza ile ada deprem ve sel baskınlarına maruz kalmış ve çamurlu bir denize gömülmüştür.

Biliyor musun? 1679'da İsveçli bilim adamı Olaus Rudbeck, İsveç'in Atlantis'in orijinal yeri olduğunu ve tüm insan dillerinin İsveççeden geldiğini kanıtlamaya çalıştığı dört ciltlik bir çalışma olan "Atland"ı yayınladı. Anavatanında yetkili olarak görülmesine rağmen, İsveç dışından çok az kişi Rudbeck'in argümanlarını ikna edici buldu.

Atlantis Hikayesinin Kökenleri

Platon'un Critias'ı, Atlantis'in hikayesini, kendisinden 9 bin yıl önce olduğunu söyleyen Mısırlı bir rahipten öğrenen Atinalı devlet adamı Solon'dan (Platon'dan 300 yıl önce) işitmiş olan dedesinden duyduğunu söylüyor. Platon kendi hikayesine inansın ya da inanmasın, bunu anlatmaktaki amacı, Truva Savaşı veya Atina'nın felaketi gibi daha yeni olayları akla getirmek için eski zafer ve felaket hikayelerini kullanarak ideal bir toplum hakkındaki fikirlerini güçlendirmek gibi görünüyor. MÖ 413'te Sicilya'nın işgali Platon'un hikayesinin tarihselliği eski zamanlarda tartışmalıydı - takipçisi Crantor'un buna inandığı söylenirken, Strabon (birkaç yüzyıl sonra yazıyor) Aristoteles'in Platon'un ulusları yoktan var etme ve sonra onları yok etme yeteneği hakkındaki şakasını kaydeder.

Atlantis Yeniden Ortaya Çıkıyor

Hıristiyanlık çağının ilk yüzyıllarında Aristoteles onun sözüne bağlı kaldı ve Atlantis çok az tartışıldı. 1627'de İngiliz filozof ve bilim adamı Francis Bacon, kendisinden önceki Plato gibi, daha önce bilinmeyen bir okyanus adasında siyasi ve bilimsel olarak gelişmiş bir toplumu tasvir eden “Yeni Atlantis” adlı ütopik bir roman yayınladı. 1882'de eski ABD Kongre Üyesi Ignatious L. Donnelly, tarihi bir Atlantis'in yerini tespit etmeye ve ondan bir şeyler öğrenmeye çalışan bir çılgınlığa yol açan “Atlantis: The Antediluvian World”ü yayınladı. Donnelly, göçmenleri antik Avrupa, Afrika ve Amerika'nın çoğunu dolduran ve kahramanları Yunan, Hindu ve İskandinav mitolojisine ilham veren gelişmiş bir uygarlık varsayımında bulundu. Donnelley'in teorileri, 20. yüzyılın başındaki teosofistler tarafından popülerleştirildi ve detaylandırıldı ve genellikle çağdaş Yeni Çağ inançlarına dahil edildi.

Arkeologlar ve tarihçiler zaman zaman kanıt bulurlar—İspanya kıyılarında bataklık, tarih öncesi bir şehir; Bahamalar'da şüpheli bir denizaltı kaya oluşumu - bu Atlantis hikayesinin bir kaynağı olabilir. Bunlardan en geniş kabul gören yer, tsunamisi Minos uygarlığının Girit'teki çöküşünü hızlandırmış olabilecek MÖ 2. binyıldaki devasa volkanik patlamanın yarattığı yarı batık bir kaldera olan Yunan adası Santorini'dir (antik Thera).

kaynak: https://www.history.com/topics/folklore/atlantis?li_source=LI&li_medium=m2m-rcw-history