KÜL KEDİSİ

Zengin bir adamın karısı hastalanmış. Kadın ömrünün sona erdiğini anlayınca biricik

kızını yatağının yanına çağırmış:

- Yavrum, demiş, iyi yürekli, uslu olursan Tanrı hep seninle birlikte olacaktır. Ben seni

cennetten seyredeceğim, seni koruyacağım!

Bunları söyledikten sonra da gözlerini kapamış, ölmüş.

Kız her gün annesinin mezarına gider, gözyaşı döker; iyi yürekli, uslu bir kız olmaya

çalışırmış.

Kış gelince kar mezarın üzerine beyaz bir örtü örtmüş. İlkyazda güneş bu kardan örtüyü

sıyırıp kaldırdığı sırada adam bir başka kadın almış.

Kadın eve iki kızını da birlikte getirmiş. Kızlar görünüşte güzel, beyaz şeylermiş ama

yürekleri hem kötü, hem de karaymış. Artık zavallı üvey kız için kötü günler başlamış.

Kızlar aralarında şöyle konuşurlarmış:

- Bu aptal kız hep yanımızda mı oturacak böyle?.. İnsan yediği ekmeği hak etmeli!..

Cehennem olsun buradan şu hizmetçi kılıklı şey...

Kızın güzel giysilerini üzerinden soyup almışlar. Soluk, eski bir entari giydirmişler.

Ayaklarına birer takunya geçirmişler:

- Aman şu kurumlu prensese bakın! Ne de süslenmiş!

diye alay etmişler. Kızı mutfağa yollamışlar.

Kızcağız burada sabahtan akşama kadar en ağır işleri görmeye başlamış. Gün doğmadan

kalkar, su taşır, ateşi yakar, yemek pişirir, kirlileri yıkarmış. Üstelik kızkardeşler ona türlü

muziplikler yaparlar, onunla eğlenirler, küllerin içine bezelyeleri, mercimekleri dökerler;

kız oturup bunları ayıklarmış. Akşamları yorgun düşünce de ona bir lokma ekmek

vermezlermiş. Zavallı kız ocağın başında küllerin yanına uzanıp yatarmış. Bu yüzden üstü

başı her zaman tozlu, kirli olduğu için ona "kül kedisi" adını takmışlar.

Gel zaman, git zaman... Bir gün babaları panayıra gitmek istemiş. Üvey kızlarına "size ne

getireyim?" diye sormuş. Biri:

- Süslü giysiler! demiş.

Öbürü:

- İnciler, elmaslar!.. demiş.

- Ya sen ne istersin kül kedisi?

- Babacığım, eve dönerken şapkanıza dokunacak ilk dal parçasını bana getiriniz!

Adam iki üvey kızına süslü giysiler, inciler, elmaslar almış. Dönüşte yeşil bir korudan atla

geçerken şapkasına bir fındık dalı dokunmuş. Bu dalı kırmış, yanına almış. Eve gelince

üvey kızlarına istedikleri şeyleri vermiş. Kül kedisine de fındıklıktan kopardığı dalı

vermiş. Kül kedisi teşekkür etmiş, doğru annesinin mezarına gitmiş, bu dalı mezarın

üstüne dikmiş. Sonra gözyaşlarıyla onu sulamış. Dal tutmuş, güzel bir ağaç olmuş. Kül

kedisi günde üç kez bu ağacın altına gider, göz yaşlarını akıtarak yakarırmış. Her

defasında da bir ak kuş gelip dallara konarmış. Kız bir şey istedi mi, kuş oradan aşağı

bunu atarmış.

Günün birinde kral üç gün, üç gece süren bir eğlenti hazırlamış. Bu eğlentiye ülkenin

bütün güzel kızları çağrılıymış. Kralın oğlu bu kızlar arasından bir nişanlı seçecekmiş de

ondan... İki kızkardeş, bu törende bulunacaklarını duyunca sevinmişler. Hemen kül

kedisini çağırmışlar:

- Saçlarımızı tara... Pabuçlarımızı fırçala... Tokalarımızı ilikle... Kralın sarayındaki

eğlentiye gidiyoruz! demişler.

Kül kedisi dediklerini yapmış ama ağlaya ağlaya... Çünkü o da bu eğlentiye gitmek

istiyormuş. Üvey annesine gidip yalvarmış, izin istemiş. Kadın:

- Hay kül kedisi hay, demiş. Şu kirin pasınla düğüne de mi gideceksin? Ne giysin var, ne

de pabucun... Bir de dans etmek mi istiyorsun?

Kız durmadan yalvarıp yakarınca:

- Bak, bir tencere dolusu bezelyeyi küle döktüm... İki saat içinde bunları ayıklayıp

toplarsan eğlentiye gidebilirsin! demiş.

Kız arka kapıdan bahçeye çıkmış:

- Sevgili güvercinler... Kumrular... Gökyüzünün bütün kuşları... gelin, bana yardım edin

de şunları ayıklayalım. İyileri şu kaba... Kötüleri kursağa!.. diye bağırmış...

Bunun üzerine mutfağın penceresinden içeriye önce iki beyaz güvercin girmiş;

arkalarından kumrular, onlardan sonra da gökteki bütün kuşlar pır pır uçarak gelmişler,

külün çevresine dizilmişler. Güvercinler küçücük kafalarını eğerek tık tık tık tık diye işe

koyulmuşlar. Öbür kuşlar da tık tık tık tık diye iyi bezelye tanelerini ayıklayıp tencereye

doldurmuşlar. Daha bir saat bile geçmeden iş bitmiş, kuşlar uçup gitmişler. Kız tencereyi

üvey annesine götürmüş. Artık düğüne gidebileceğini umarak seviniyormuş. Fakat kadın:

- Hayır, kül kedisi, demiş, giysin yok.. Dans edemezsin. Herkes seninle alay eder.

Kız ağlayınca:

- İki tencere dolusu bezelyeyi bir saat içinde küllerin içinden ayıklayabilirsen gidersin!

demiş.

Kadın bunu söylerken içinden "nasıl olsa yapamaz!" diye düşünürmüş. Kadın iki tencere

bezelyeyi küllerin içine boşaltmış. Kız yine arka kapıdan bahçeye çıkmış:

- Sevgili güvercinler... Kumrular... Gökyüzünün bütün kuşları!.. Gelin, bana yardım edin

de şunları ayıklayalım! İyileri şu kaba... Kötüleri kursağa!

Bunun üzerine mutfağın penceresinden içeriye önce iki beyaz güvercin girmiş.

Arkalarından kumrular, onlardan sonra da gökteki bütün kuşlar pır pır uçarak gelmişler,

külün çevresine dizilmişler. Güvercinler küçücük kafalarını eğerek tık tık tık tık diye işe

koyulmuşlar. Öbür kuşlar da tık tık tık tık diye iyi bezelye tanelerini ayıklayıp tencerelere

doldurmuşlar. Daha yarım saat bile geçmeden iş bitmiş, kuşlar uçup gitmişler. Sonra kız

tencereleri üvey annesine götürmüş. Artık eğlentiye gidebileceğini umarak seviniyormuş.

Fakat kadın:

- Bunların hiçbirinin yararı yok. Gidemezsin... Çünkü giysin yok, dans edemezsin.

Yanımızdayken senden utanırız! demiş.

Sonra kıza arkasını dönmüş; iki kibirli kızıyla birlikte acele acele çıkıp gitmiş.

Evde kimseler kalmayınca, kül kedisi, annesinin mezarına, fındık ağacının altına gitmiş:

"Sallan, silkin minik ağaç!"

"Üstüme altın gümüş saç!"

diye seslenmiş. Kuş ağaçtan aşağı sırma ve kılaptan işlemeli bir giysiyle gümüşlü lameden

bir iskarpin atmış. Kız çabucak bunları giymiş, eğlentiye gitmiş. Ne kızkardeşleri, ne de

üvey annesi onu tanıyamamış. Bunun yabancı bir prenses olduğunu sanmışlar. Altın

sırmalı giysiler içinde kız o kadar güzel görünüyormuş ki... Hiçbiri kül kedisini aklına

getirmiyor; evde kir pas içinde oturduğunu, küller içinden bezelye taneleri ayıkladığını

sanıyorlarmış. Prens kıza doğru gelmiş, elinden tutmuş, onunla dans etmiş. Bir daha da

kızın elini elinden ayırmamış. Artık kimseyle dans etmek de istememiş. Bir başkası gelip

de onu dansa kaldırmak isterse: "benim dans arkadaşım bu!" dermiş.

Kız akşama kadar dans etmiş. Sonra eve dönmek istemiş. Fakat Prens:

- Seninle birlikte geleceğim! demiş.

Anlaşılan, kimin kızı olduğunu öğrenmek istiyormuş. Kız bir kolayını bulup oradan

sıvışmış, güvercinliğe girmiş. Prens beklemiş durmuş. Babası gelince yabancı bir kızın

güvercinliğe girdiğini söylemiş. Yaşlı adam içinden "sakın bu kız kül kedisi olmasın?"

demiş. Güvercinliği yıkmak için kazmayla balta getirmiş ama içinde kimseyi

bulamamışlar.

Kadınla kızları eve döndükleri zaman kül kedisini kirli giysileriyle küller içinde yatar

bulmuşlar. Bacanın içinde donuk ışıklı bir yağ lambası yanıyormuş. Kül kedisi

güvercinliğin arkasından atlayıp kaçmış. Koşa koşa doğru fındık ağacına gitmişmiş. Orada

güzel giysileri çıkarmış, mezarın üzerine koymuş. Kuş da bunları alıp götürmüş. Sonra

soluk renkli entarisini giymiş, mutfağa girip küllerin yanına oturmuş.

Ertesi gün eğlenti yeniden başlayıp da evdekiler gidince, kül kedisi yine fındık ağacına

koşmuş:

"Sallan, silkin minik ağaç!"

"Üstüme altın gümüş saç!"

demiş. Bunun üzerine kuş, dünkünden daha gösterişli bir giysi atmış. Kız bu giysiyi giyip

eğlenti yerinde görününce herkes güzelliğine parmak ısırmış. Prens de o gelinceye kadar

beklemişmiş. Hemen elinden tutmuş. Yalnızca onunla dans etmiş. Başkaları gelip de ona

dans önerdikleri zaman: "benim dans arkadaşım bu!" demiş.

Akşam olunca kız gitmek istemiş. Prens peşine takılmış. Hangi eve girdiğini görmek

istiyormuş. Fakat kız yine sıvışmış; evin arkasındaki bahçeye girivermiş. Bahçede güzel, iri

bir ağaç varmış. Üzerinde nefis armutlar sallanıyormuş. Kız, tıpkı dallar arasındaki bir

sincap gibi, ağaca tırmanmış. Prens onun nereye gittiğini anlayamamış ama babası

gelinceye kadar beklemiş:

- Yabancı kız sıvışıp gitti. Galiba armut ağacının tepesine çıktı! demiş.

Babası içinden: "Bu kül kedisi olmasın sakın!" demiş. Balta getirtmiş, ağacı devirmiş ama

üzerinde kimse yokmuş. Mutfağa girdikleri zaman kül kedisini orada, her zamanki gibi,

küllerin yanında yatar görmüşler. Çünkü kız ağacın öbür yanından inmiş, fındık

ağacındaki kuşa gidip güzel giysileri teslim etmiş, kendi soluk renkli entarisini giymişmiş.

Üçüncü gün üvey annesi, babası, kızkardeşleri evden çıkar çıkmaz, kül kedisi yine

annesinin mezarına gitmiş, ağaca seslenmiş:

"Silkin, sallan minik ağaç!"

"Üstüme altın gümüş saç!"

Bunun üzerine kuş kıza öyle bir giysi atmış ki, o güne kadar böyle süslü, böyle göz

kamaştırıcı bir giysi kimsenin sırtında görülmemişmiş. Pabuçlar da som altından

işlemeliymiş. Kız bu giysileri giyerek eğlenti yerine varınca, herkes şaşkınlıktan ne

diyeceğini bilememiş. Prens yine yalnızca onunla dans etmiş. Biri gelip ona dans önerse:

"benim dans arkadaşım bu!" dermiş.

Akşam olunca kül kedisi gitmek istemiş. Prens de onu evine kadar götürmeye kalkmış.

Fakat kız öyle bir koşmaya başlamış ki, oğlan peşinden yetişememiş.

Gel gelelim, prens bu kez bir kurnazlık düşünmüş: Bütün merdivenlere zift sıvatmış. Kız

koşa koşa inerken sol ayağının pabucu bunlara yapışıp kalmış. Prens eğilip bu tek pabucu

almış. Mini mini, cici bici, som altınla işlenmiş bir pabuç...

Ertesi sabah bu pabuçla birlikte adama gitmiş:

- Ayağına bu pabuç uyan kızdan başkasıyla evlenemem! demiş.

Bu sözleri işitince kızkardeşlerin ikisi de sevinmişler. Çünkü bunların ayakları pek

güzelmiş. Büyük kız pabuçla birlikte odaya gitmiş, ayağına giymek istemiş. Annesi de

yanındaymış. Fakat kızın baş parmağı bir türlü pabuca sığmamış. Bunun üzerine annesi

kızına bir bıçak vermiş:

- Parmağını kes! demiş, kraliçe olunca zaten yaya yürümene gerek kalmayacak!

Kız parmağını kesmiş. Ayağını zorla pabuca sokmuş. Acıdan dişlerini sıka sıka dışarı

çıkmış. Prense görünmüş. Bunun üzerine oğlan kıza nişanlısı gözüyle bakmış. Onu atına

bindirmiş. Birlikte çıkıp gitmişler. Yolları mezarın yanından geçiyormuş. Oradaki fındık

ağacının üstünde duran iki güvercin seslenmişler:

Pabuç çok dar, içi kanlı

Evde bekler öz nişanlı!

Oğlan kızın ayağına bakmış, kanlar aktığını görmüş. Atın başını çevirmiş... Bu uydurma

nişanlıyı evine götürüp bırakmış. Asıl nişanlının bu kız olmadığını söylemiş.

Bu sefer öbür kızkardeşe pabucu giydirmek istemişler. Kız odaya girmiş. Parmakları

rahatça pabuca girmiş ama topuğu fazla gelmiş. Bunun üzerine annesi bir bıçak vermiş:

- Topuğundan bir parçasını kes... Kraliçe olunca yaya yürümene gerek kalmayacak zaten!

demiş.

Kız topuğundan bir parça kesmiş. Ayağını zorla pabuca sokmuş. Dişlerini sıka sıka dışarı

çıkmış, prense görünmüş. Oğlan kıza nişanlısı gözüyle bakmış. Onu atına bindirmiş.

Birlikte çıkıp gitmişler. Fındık ağacının önünden geçerlerken, dallardaki iki güvercin

seslenmiş:

Pabuç çok dar, içi kanlı

Evde bekler öz nişanlı!

Oğlan kızın ayağına bakmış, pabuçtan kanlar aktığını, beyaz çorabı kıpkızıl boyadığını

görmüş. Atının başını çevirmiş... Bu uydurma nişanlıyı da evine götürüp bırakmış: "Bu da

asıl nişanlı değil; başka kızınız yok mu?" demiş. Adam:

- Hayır demiş, yalnızca ölen karımdan kalan küçük, kılıksız bir kül kedisi var şurda... Ama

o size nişanlı olamaz ki...

Prens bu kızı da yukarı yollamasını istemiş: Fakat anne:

- Hayır, hayır, demiş üstü başı pek kirli... Bu kılıkla görünmesi doğru değil!

Fakat oğlan kızı kesinlikle görmek istemiş. Bunun üzerine kül kedisini çağırmışlar. Kız

önce ellerini, yüzünü yıkamış, temizlenmiş. Sonra içeri girmiş. Yerlere kadar eğilerek

prensi selamlamış. Oğlan kıza sırmalı pabucu uzatmış. Kız bir iskemleye oturmuş.

Ayağındaki kaba takunyaları çıkarmış, pabucu giymiş, pabuç ayağına tıpa tıp gelmiş. Kız

doğrulup da prens yüzüne bakınca, bunun, dans ettiği kız olduğunu anlamış:

- İşte asıl nişanlım! demiş.

Üvey anneyle iki kızkardeş korkmuşlar, Öfkeden sapsarı olmuşlar. Oğlan kül kedisini

atına bindirmiş. Birlikte çıkıp gitmişler. Fındık ağacının önünden geçerlerken iki beyaz

güvercin seslenmiş:

Pabuç uygun, içi kansız,

Nişanlındır işte bu kız!"

Kuşlar bunu söyler söylemez, uçup gitmişler. Kül kedisinin omuzlarına konmuşlar. Sanki

kızın mutluluğuna katılmak istiyorlarmış. Genç nişanlılar kiliseye giderlerken, üvey

kızkardeşlerden büyüğü sağda, küçüğü solda yürüyormuş. Güvercinler bunların birer

gözlerini gagalayıp oymuşlar. Dönüşte büyük kız solda, küçük kız sağda yürüyormuş. Bu

kez de güvercinler öbür gözlerini gagalayıp oymuşlar. Böylece kızlar kötülüklerinin,

ahlaksızlıklarının cezasını ömürlerinin sonuna kadar kör olarak çekip durmuşlar.