Ocak 31, 2025

Deniz Dibi Kayalıkları

Antik Çağ'da henüz pusula ve bu­na bağlı olarak sağlıklı deniz harita­ları olmadığından, deniz yolculukları belirsizlikler içinde ve kıyılar izleye­rek yapılıyordu. Ancak deniz taşıma­cılığı, uzak mesafeler ve karadaki tehlikeler dikkate alındığında yine de epeyce güvenli bir taşıma yoluydu. Kaptanlar, kıyıları izlediklerinden hayli deneyimli olmak zorundaydı­lar. Çünkü, sürpriz ve yüzeyden gö­rünmeyen bir kayalık, geminin, mü­rettebatın ve yükün sonu olmaktaydı. Ne var ki, havası ve denizi sürekli sert rüzgarlara açık olan Bodrum Ya­rımadası'na fırtınalı günlerde yakla­şan kaptanların, kayalıklara çarpmak ya da sürüklenmekten başka yapa­cakları fazla bir şey kalmıyordu. Ya­rımadanın ve tüm yakın çevresinin sahillerinde binlerce küçük kayalık ve adacıkla bezeli yüzlerce koy eski denizciler için bir kabustu. Öte yan­dan, bu tip kıyıların, tehlikeleri ya­nında gemileri koruma ve saklama özelliği de vardı. Yarımada çevresin­de bunu en iyi örneği yine Myndos Limanı'ydı. Liman, kuzeydoğusun­dan bir ada benzeri yarımada tarafın­dan bütünüyle korumaya alınmıştı.

Deniz Dibi Kayalıkları

Ayrıca, Ege Denizi'nde ve kıyıda oluşan alçalma-yükselme olayları da yer yer kıyılarda batmalara ve yük­selmelere yol açıyordu. Bu olayların sonucu olarak Ege'nin her iki yaka­sında da kıyılardaki batmalar sonucu bazı antik kentler sular altında kal­dı. Bu durumu günümüzde de izle­mek kolaylıkla mümkün. Ünlü denizci ve haritacı Piri Reis, birçok denizel bölge gibi Bodrum ve çevresini de deniz coğrafyası açısın­dan kendi çağına göre incelemiş... Piri Reis; Istanköy (Kos), Bodrum, Dat­ça Yarımadası, Gümüşlük, Gökova Körfezi ve diğer Menteşe sahillerini özellikle gemiciler için en ince ayrın­tısıyla anlatıyor. "Gördil (Bahçe), siv­ri bir burundur. Kıble tarafı birçok ge­milerin yatmasına elverişlidir. Orta yerde su yüzünde görülen bir taş var­dır... Limanın beş mil kıble tarafında, sahile yakın Kızan Adası vardır. Ada­nın boğazından, derin olduğu için bü­yük gemiler geçer. Üç mil kıble lodos cihetinde ada gibi, sivri bir burun var­dır. Burnun içi Gümüşlük Limanı'dır. Liman ağzı lodosa karşıdır, iyi bir li­mandır, Merhum Fatih Sultan Meh­met zamanında limanın yakınında gü­müş madeni varmış. Onun için Gümüş Limanı demişler."

Deniz Dibi Kayalıkları

Bodrum Yarımadası, sualtı batıkları açısından, kendisine dünya çapın­da bir ün kazandıran konumunu bu jeolojik, tektonik ve coğrafi yapısına borçlu. Buna kuşkusuz Marmaris ve Reşadiye (Datça) Yarımadası'nın çevresini de katmak gerekiyor. Bu bölgenin jeomorfolojik yapısına ba­kıldığında, Ege ile Akdeniz'i birbirin­den ayıran "Girit Ada Yayı" denilen oluşumun, Yunanistan'ın güneyinde uzanan Dinarik Alpler silsilesini Tür­kiye'nin batısındaki Toros Dağları'na bağladığı hemen dikkati çekiyor. Bu yayın Ege'ye dönük ve kuzeye gelen içbükey bölümü, sismik yönden epeyce hareketli. Yayın iç kesimle­rindeki çeşitli bölgelerde tarihi devir­ler boyunca, yakın zamanlara kadar devam eden volkanik hareketler sık­lıkla yaşanmış. Ayrıca, Girit Ada Ya­yı üzerinde farklı derinliklere gömül­müş faylı bloklar da yer alıyor. Ya­pılan çalışmalar, Güney Ege ile Kıb­rıs'ın belli bir yükselme sürecinde ol­duğu, buna karşılık Akdeniz'in diğer kesimlerinin ise genel bir çökme eği­limi gösterdiği yönünde.

Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız

Bizden haberdar olmak için mail listemize kayıt olun