Hayvanların boylarının büyütmeleri ve kilo almaları çevre koşullarıyla da yakından ilgili bir zorunluluk... So­ğuk bölgelerde yaşayan kutup ayısı gibi hayvanlar ısı kaybını en az sevi­yeye indirmek için vücut ağırlıklarını mutlaka artırmak zorundalar... Çevre koşullarının etkinliğine bir başka ör­nek de, çok hızlı hareket edebilen cüsseli hayvanların genellikle açık mekanlarda yaşayan hayvanlar olma­ları... Step, çayırlık ve savan gibi me­kanlarda av çok daha kolay görülebil­diği için, bu yörelerde yaşayan cüsse­li hayvanların uzun bacaklarla dona­tıldığı gözleniyor. Nitekim, sadece çevre koşulları nedeniyle, aynı hay­van türü, başka bir bölgede, çok bü­yük biçim farklılıkları gösterebiliyor. Örneğin, Orta Afrika ormanlarında yaşayan fillerin boyu, Sudan savanla­rında yaşayan fillerin yaklaşık yarısı kadar... 300 kiloyu rahat rahat aşan Sibirya kaplanı, Sumatra Adası'nın ormanlarında yaşayan hemcinsinden tam iki misli daha cüsseli...

Bu durum özellikle karada yaşayan dev cüsseli hayvanlar için daha da geçerli... Bu hayvanların kilosu arttıkça, yerçekimi kuralı onlar üzerinde çok daha etkili olmaya baş­lıyor. Bu hayvanların kasları ve ke­mikleri dayanılmaz mekanik baskıla­ra uğruyor. Çünkü, hayvanın vücudunun yayıldığı alan iki misli büyürken, ağırlığı üç misli artmaya başlıyor. Yani, boyunu üçe katlıyan bir hayvan aynı süre içinde ağırlığını 27 kat artırıyor. Bunun sonucu dev cüsseli hay­vanlar için bir yerden bir yere kımıl­damak büyük bir sorun haline geliyor ve küçücük bir darbe almaları ya da düşmeleri ölümcül sonuçlar verebili­yor. Yüksekçe bir uçurumdan aşağı­ya düşen fareye hiçbir şey olmuyor; aynı noktadan düşen bir kedi ise bel­ki ayaklarından bir tanesini yaralıyor. Ama insan, aynı uçuruma düştüğün­de ölüyor. Fil gibi dev cüsseli hay­vanların içinse küçük bir kurtuluş şansı bile yok; paramparça olup can veriyorlar.

Aşırı cüssenin getirdiği bu deza­vantajı hayvanlar da hissetmiş olsa gerek; çünkü, tarih öncesinin dev ka­ra hayvanları bile 40 ile 50 tonu geç­meyen bir yapıya sahipler... Bu sınırı geçen tek örnek bir dinozor... "Brac-hiosor" türünden bu hayvanın ağırlı­ğının 80 tonu geçtiği ve yüksekliği­nin de dört katlı bir apartman boyuna ulaştığı tahmin ediliyor. Bu hayvanın bir yerden bir yere hareket ederken neler çektiğini düşünmek bile zor...

Bu hayvanlar kara hay­vanına oranla çevre koşullarına daha iyi uyum gösteriyorlar. Çünkü, suyun yoğunluğu vücutlarının yoğunluğuy­la hemen hemen aynı... Bu nedenle, yerçekiminin etkisini daha az hissedi­yorlar ve kara hayvanları gibi ağırlık­larının altında ezilmiyorlar. Ayrıca, su üstünde yüzdükleri için pek o ka­dar fazla enerji tüketmiyorlar. Öte yandan, deniz hayvanları çok geniş bir alan içinde yaşıyorlar ve besin kaynakları hemen hemen sonsuz... Nitekim, bugün yeryüzünün en iri hayvanlarının okyanuslarda yaşaması bir tesadüf değil... Balina köpekbalığı balık türü olarak 50 ton ağırlığa, mavi balina da bir memeli olarak rahat­lıkla 150 ton ağırlığa ulaşıyor. Ancak bu deniz devlerinin de bir sorunu var: Hareket etmek için çok büyük çaba harcıyorlar. Çünkü, ağırlıklarına para­lel olarak, hızları suyun direnciyle bü­yük ölçüde frenleniyor. Üstelik, su­yun direnci havanın direncine oranla tam 800 misli daha fazla…