Kurşun kalemlerde karbonun altı saf halinden biri olan grafit bulunur; bu da çevresini saran tahtadan daha zehirli bir şey de­ğildir. Kalemin boyandığı boyalar bile artık kurşun içermez. Bu yanlış kanı, yontulmuş kurşunun 2000 yıldan daha uzun bir süre papirüs ve kâğıt üzerine yazmak için kullanılmış olmasından ileri gelir.

Şimdiye kadar bulunmuş tek saf, katı grafit tabakası, 1564'te Cumbria'nın Borrowdale Vadisi'nde tesadüfen ortaya çıkarıldı. Bu tabaka çok sıkı yasalarla ve silahlı görevlilerce korunmakta ve yılda sadece altı hafta kazılmaktadır.

Bu tabakadan üretilmiş "siyah kurşunun" ince kare çubuk­lar halinde kesilmesiyle ilk kurşun kalemler elde edildi. İngiliz kurşun kalemleri çok geçmeden Avrupa'nın her yerinde kulla­nılmaya başlandı. Bilinen ilk kullanım, 1565'te İsviçreli natüralist Konrad Gessner tarafından gerçekleştirildi.