Bugün borçlu olduğunu düşündüğümüz pek çok şirkete, devlete ya da şahsa baktığımızda aslında belli bir gücü veya büyüklüğü aşmış olan şahıs, şirket veya devletlerin kendilerine borçlu olduklarını görebilirsiniz. Aslında onlar için borç diye bir şey söz konusu değildir. Sadece kağıt üzerinde bir rakamdır onlar için borç. Peki bu nasıl mümkün olabilir? Bunu mümkün kılan şey ise yeterli büyüklüğe ulaşmakla, yeterli güce ulaşmakla ilgilidir. Bunu iki farklı örnekle anlatabiliriz ve bunu anlatmak için en iyi örnek sanırım Amerika Birleşik Devletleri olacaktır. Peki Amerika Birleşik Devletleri'nin realitede borcu ne kadar? Kağıt üzerinde olanı bakacak olursak trilyonlarca dolar borcu var. Kendi gayri safi milli hastasının iki katı kadar borç gözüküyor. Peki gerçekte durum nasıl olabilir? Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nin pek çok ülkeye dış borcu var gözüküyor, kendi iç borcu var olarak gözüküyor. Ancak işin özüne bakacak olursak aslında Amerika Birleşik Devletleri kendi kurumlarına borçlu diyebiliriz. 

Çünkü bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan BlackRock gibi ya da Vanguard gibi büyük şirketlere baktığımız zaman bu şirketler dünya üzerindeki pek çok büyük şirketin hissesine sahipler. Ve buna tabii ki de borç veren şirketler de dahil. Buna Çin'deki şirketler de dahil, Rusya'daki şirketler de dahil, pek çok şirket buna dahil. Bu sebepten dolayı aslında Amerika kendi hisselerinin bulunduğu şirketlere borçlu olmuş oluyor. Bu işin şirketler kısmı, bir de devletler arası kısmı var. Konumun devletler arasındaki kısmı ise şöyle özetlenebilir. Diyelim ki, Çin ABD'nin pek çok tahvil kağıdına sahip olmuş olsun ki aslında öyle. Peki Çin'in hiç borcu yok mu?

Tabii ki de var. Çin'in IMF'ye borcu olabilir. ABD'nin bizzat kendisine borcu olabilir. Veya Çin'in borçlu olduğu başka yerler, bu borcu Çin'den dolar yoluyla istenildir. Peki IMF kime ait? Aslında ABD'ye ait. Peki dolar kimin parası? ABD'nin parası. Peki Dünya Bankası gibi kuruluşlar kimin? Aslında yine ABD'nin parası. Dolayısıyla aslında Çin'in ABD'ye olan borcu doğrudan ve dolaylı yollardan toplandığında ABD'nin Çin'e olan borcundan daha fazla olabilir. Dolaylı yoldan olan borçlar sayesinde de aslında baktığımızda ABD yine artıda olabilir. Kendine borçlu olmak aslında bu tarz bir şeydir.